آیتالله محمد یزدی از سرشناسترین روحانیون مبارز پیش از انقلاب اسلامی بود که پس از انقلاب، با حکمهای امام راحل (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی مسئولیتهای خطیری را برعهده گرفت.
این عالم ربّانی قریب به ۷۰ سال از عمر خویش را در سنگر علم و انقلاب سپری کرد و منشا خدمات فراوانی برای کشور و حوزههای علمیه شد.
آیتالله حاج شیخ محمد یزدی رئیس شورایعالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و نماینده مردم شریف قم در مجلس خبرگان رهبری روز چهارشنبه ۱۹ آذرماه سال ۱۳۹۹ پس از سالها مبارزه، تحصیل و تهذیب، در سن ۸۹ سالگی به دیدار حق شتافت.
سوابق انقلابی و مبارزات دوران طاغوت در کنار حضور پیوسته و همیشگی در همه دورههای انقلاب و اشتغال به مسئولیتهای بزرگ در اداره کشور همچون ریاست قوه قضاییه و عضویت در شورای نگهبان و مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی، در کنار فعالیتهای علمی و فقهی، شخصیتی جامع و اثرگذار از این عالم جلیل پدید آورد. ایمان راسخ به مبانی انقلاب و استقامت در این راه و غیرت دینی و انقلابی، نشانههای بارز دیگری از این شخصیت مکرم بود.
زندگینامه آیتالله محمد یزدی
آیتالله محمد یزدی در سال ۱۳۱۰ در اصفهان چشم به جهان گشود. پدرش مرحوم «شیخ علی یزدی» از شاگردان «آیتالله شیخ عبدالکریم حائری» و امام جماعت یکی از مساجد شهر اصفهان بود.
وی تحصیلات ابتدایی را در محضر پدر و در حوزه علمیه آغاز کرد و پس از آن، عازم مکتبخانه شد؛ پس از گذراندن دوره مکتب، برای گذراندن کلاس چهارم آن نظام آموزشی، به نخستین مدرسهای که در اصفهان به سبک جدید تأسیس شده بود، رفت و شش کلاس آن نظام را در آن مدرسه گذرانید.
تحصیلات حوزه را که در آغاز نزد پدر آموخته بود، در مدرسه «کاسه گران» اصفهان ادامه داد و سپس به مدرسه «ملاعبدالله» رفت و به تحصیل شرح لمعه مشغول شد. پس از آن به مدرسه صدر رفت و به خواندن «قوانین» پرداخت و در این میان، از محضر عالمان بزرگ اصفهان نیز در زمینههای علمی و معنوی بهره برد.
پس از آن به قم هجرت کرد و در مدرسه فیضیه مستقر شد و مابقی دروس حوزه را از محضر اساتید قم همچون آیتالله شیخ مرتضی حائری و آیتالله مرعشینجفی فراگرفت.
آیتالله یزدی دروس خارج فقه را در محضر آیتالله بروجردی، امام خمینی (ره) و آیتالله اراکی گذراند و در دوره تفسیر علامه طباطبایی نیز حضور پیدا کرد.
این عالم بزرگوار کتابهای بسیاری به زبان فارسی و عربی نوشته است که از جمله آنها میتوان به ترجمه قرآن کریم، رسائل فقهیه، کتاب القضاء فیشرح العروه الوثقی (۲ جلد)، ثلاث رسائل فقهیه، آداب القضاء و احکامه، سلسله بحوث اسلامیه فی الحقوق، دارالاسلام و دارالحرب، المسائل الثقافیه، شرح قانون اساسى، مسائل فقهی جدید و کتاب ولایت فقیه و چهل حدیث اشاره کرد.
حضور در جمع یاران امام خمینی (ره)
آیتالله محمد یزدی جزو حلقه اول درس خارج فقه امام خمینی (ره) در مسجد سلماسی قم بود و همین آشنایی موجب شد تا با شروع نهضت امام، با ایشان همراه شود.
ورود آیتالله یزدی به نهضت امام از سال ۱۳۴۳ آغاز شد؛ زمانی که ایشان سلسله سخنرانیهایی در مسجد امام حسن عسگری (ع) قم را آغاز کرد.
زندگی سیاسی آیتالله محمد یزدی در دوران مبارزه با طاغوت
آیتالله یزدی از اعضای جوان جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود که در دوران نهضت اسلامی به سخنرانی و امضای بیانیهای جامعه مدرسین پرداخت و سرانجام همچون سایر اعضای جامعه تبعید شد. وی در دوران طاغوت چندین بار به دلیل سخنرانی علیه شاه و حمایت از امام خمینی (ره) دستگیر و تبعید شد.
همکاری با نشریات مخفی حوزه همچون بعثت و انتقام که محتوای آن مقابله و مبارزه با طرحها و اقدامات حکومت پهلوی و هیئت حاکمه کشورها و رژیمهای استعمارگر خارجی به ویژه آمریکا، ایدئولوژی مبارزه اسلامی، مطرح کردن مبارزات انقلابی جهان اسلام، اصلاح حوزه و اخبار مرتبط با نهضت روحانیت، از جمله اقدامات وی در دوران مبارزه با رژیم طاغوت بود.
آیتالله یزدی همچنین در قم و تهران جلساتی را به صورت مخفی تشکیل میداد و با افراد و جریانهای گوناگون به تبادل نظر میپرداخت که به جلسات زیرزمینی شهرت یافته بود. در این جلسات اعلامیههای حضرت امام (ره) را چاپ و تکثیر میکردند و به شهرستانها ارسال میکردند.
امام خمینی (ره) در ۱۰ اسفند ۵۷ به قم بازگشت و در منزل آیتالله یزدی سکونت داشت. هماهنگی ملاقاتها در دورانی که امام (ره) در قم حضور داشت و مسئولیت دفتر ایشان برعهده آیتالله یزدی بود.
عضویت در هیئت سه نفره حل اختلاف قوا به فرمان امام راحل (ره)
آیتالله یزدى پس از پیروزى انقلاب اسلامى نیز همواره در خدمت نظام بود و در مسئولیتهاى مهمى ایفاى نقش کرد. یکی از اولین مسئولیتهای آیتالله یزدی پس از پیروزی انقلاب، عضویت در هیئت سه نفره حل اختلاف قوا بود.
در پی افزایش اختلافات بنیصدر با شهید بهشتی، نخستوزیر و دیگر مسئولان نظام در دوران جنگ تحمیلی، امام خمینی (ره) دستور تشکیل هیئت حل اختلاف دادند که مسئولیت آن به آیتالله یزدی واگذار شد.
ریاست قوه قضاییه
آیتالله یزدی در دوران رهبری آیتالله خامنهای همواره بهعنوان بازوی رهبری نقشآفرینی کردند و سال ۶۸ از سوی معظمله به مدت ۱۰ سال عهدهدار ریاست دستگاه قضایی کشور شد.. آیتالله یزدی بهعنوان یکی از شاگردان قدیمی امام راحل و از جمله شخصیتهای مورد وثوق حوزه، از اولین افرادی بود که مرجعیت آیتالله خامنهای را مطرح کرد و فقاهت و اجتهاد ایشان را مورد تایید قرار داده و در اینباره میگوید "طبعا علائم مسأله اجتهادی و علمی و مرجعیت، که متکی به مبانی تعیین شده است، برای مقام معظم رهبری در همین جلسات، برایم روشنتر شد؛ علت این که پس از رحلت امام خمینی (ره) و رحلت بعضی از مراجع مطرح در قم، بنده مرجعیت را اعلام کردم، این نکته بود که بنده در طول این فاصله زمانی و جلساتی که از زمان ریاست جمهوری مقام معظم رهبری برگزار شد، به پایه علمی و قدرت استنباط و اجتهاد و در حقیقت بنیه اجتهادی و استدلالی ایشان و همچنین تسلط بر علوم مختلفی که باعث اجتهاد است، پی بردم و دیدم، در ردیف متخصصین قرار گرفتهاند؛ به همین دلیل وظیفه شرعی خودم دیدم، که مرجعیت ایشان را اعلام کنم. فکر میکنم اولین کسی که مرجعیت مقام معظم رهبری را در رسانههای عمومی اعلام کرد، من بودم که این مهم را در خطبههای نماز جمعه تهران اعلام کردم".
آیتالله یزدی که در پی استعفای آیتالله صافی گلپایگانی در تیرماه ۱۳۶۷ از سوی حضرت امام خمینی (ره) به عضویت شورای نگهبان منصوب شده بود در سال ۱۳۶۸ به دلیل ریاست قوه قضاییه در شورای نگهبان حضور نداشت و پس از پایان خدمت در قوه قضاییه در سال ۱۳۷۸ مجدد به عضویت شورای نگهبان درآمد.
وی بعد از وفات آیتالله مهدویکنی در سال ۹۳، از سوی اعضای مجلس خبرگان به ریاست این مجلس انتخاب شد. رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای خبرگان در تاریخ ۲۱ اسفند ۹۳، از این انتخاب خبرگان تقدیر کرده و فرمودند: «شخصیت، سوابق و لواحق آیتالله یزدی نشان میدهد که انتخاب ایشان برای ریاست خبرگان مناسب و بجاست».
تعابیر رهبر معظم انقلاب درباره آیتالله یزدی
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، همواره بر ویژگیهای شخصیتی آیتالله یزدی تاکید داشتهاند.
رهبر انقلاب اسلامی، در دیدار آیتالله محمد یزدی رئیس وقت قوه قضاییه و گروهی از مسئولین قضایی کشور در تاریخ چهارم تیرماه ۱۳۶۹، ضمن تقدیر از آیتالله یزدی با بیان اینکه بحمدالله چهرهای موجه، شایسته و از همه جهت صالح در رأس دستگاه قضایی قرار دارد، فرمودند: «حقیقتاً آیتالله یزدی نعمتی برای قوه قضاییه است و با دین و تقوی، علم و معرفت، دلسوزی و خلوص و پیگیریای که در ایشان وجود دارد همهی شرایط یک مدیریت خوب را پدید آورده است.»
مقام معظم رهبری در حکم آیتالله محمد یزدی در زمان انتصاب مجدد در ریاست قوه قضاییه فرمودند: «با گذشت پنج سال دیگر از عمر قوه قضاییه جمهوری اسلامی به مدیریت عالیه عالم بزرگوار، این دستگاه بسیار بااهمیت دورهی دیگری را با ویژگیهای متمایز از دو دورهی پیش از آن گذرانید و به کسب تجارب و ذخیرههای معنوی دیگر نائل آمد.»
همچنین رهبر معظم انقلاب اسلامی در آخرین دیدار رئیس و نمایندگان دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری در بیست اسفند ۱۳۹۴، تاکید کردند حضور افرادی مانند آیتالله یزدی در خبرگان باعث افزایش وزانت این مجلس میشود و نبود آنها نیز برای مجلس خبرگان خسارت است.
رهبر معظم انقلاب در زمان بیماری آیتالله یزدی در منزل ایشان حضور یافته و از ایشان عیادت کردند.
سرانجام این مجاهد و فقیه بزرگ سالها مبارزه، تحصیل و تهذیب در تاریخ ۱۹ آذر سال ۱۳۹۹ دار فانی را وداع گفت.
حضرت آیتالله خامنهای در بخشی از پیام درگذشت این عالم بزرگوار از ایشان با عنوان «عالم مجاهد و پارسا آیةالله آقای حاج شیخ محمد یزدی» یاد کردند و فرمودند: «سوابق انقلابی و مبارزات دوران طاغوت در کنار حضور پیوسته و همیشگی در همهی دورانهای انقلاب و اشتغال به مسئولیتهای بزرگ در ادارهی کشور همچون ریاست قوه قضاییه و عضویت در شورای نگهبان و مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی، و در کنار فعالیت علمی و فقهی، شخصیتی جامع و اثرگذار از این عالم جلیل پدید آورده بود. ایمان راسخ به مبانی انقلاب و استقامت در این راه و غیرت دینی و انقلابی، نشانههای بارز دیگری از این شخصیت مکرم بود.»
انتهای پیام/