راه مقابله با چالش‌های جهان اسلام، نگاه و توسل به قدرت‌های خارجی نیست

به گزارش گروه سیاسی ، حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی امروز (سه شنبه) در سیزدهمین نشست اتحادیه مجالس کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی، اظهار کرد: در ابتدا مایلم مراتب خوشنودی خود را از حضور در این نشست ارزشمند نمایندگان امت اسلامی اعلام نمایم. مَقْدم کلیه میهمانان گرامی را به جمهوری اسلامی ایران خوشامد گفته و ضمن آرزویِ اقامتی خوش برای شما در ایران، توفیق شما را در مباحث مطروحه در سیزدهمین نشست اتحادیه مجالس کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی از خداوند متعال مسئلت نمایم.

وی افزود: در شرایط بسیار حساس کنونی جهان اسلام، بدون تردید حل بخش عمده‌ای از مشکلات کشور‌های اسلامی در گرو مشارکت واقعی و منصفانه مردم در امور جاری کشورشان است و همین مهم، نقش مجالس قانونگذاری که در حقیقت نماد حضور و مشارکت مستقیم مردم در تمشیت امور خود می‌باشند، را به خوبی آشکار می‌سازد. در این زمینه نمی‌توان نقش ارزشمند اتحادیه مجالس کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی در تقویت وحدت و اخوت اسلامی و تبادل تجربه‌ها میان اعضای آن را انکار کرد. بدون تردید، تداوم این‌گونه نشست‌ها، آثاری مبارک برای تقویت روح برادری و توسعه در جهان اسلام و هماهنگی امت اسلامی در سطح جهان، برجای خواهد گذاشت.

رئیس جمهور ادامه داد: امروز جهان اسلام با چالش‌های متعددی روبرو است. تلاش قدرت‌های خارجی برای تسلط بر امور مسلمین و دست اندازی به منابع خدادادی آنها، فقر و مشکلات اقتصادی و اجتماعی، توسعه نیافتگی و اختلافات میان کشور‌های اسلامی، نمونه‌هایی از معضلات و چالش‌هایی است که با آن‌ها روبرو هستیم. راه مقابله با این چالش‌ها، نگاه و توسل به قدرت‌های خارجی نیست. تجربه تاریخ معاصر به ما می‌آموزد که این قدرت‌ها صرفا به فکر منافع خود و آن هم به هزینه دیگران هستند. آن‌ها در جهت کاهش آلام دیگران قدم بر نمی‌دارند و توسل این قدرت‌ها به اقدامات زورمدارانه اقتصادی و نظامی از جمله دخالت مستقیم نظامی و یا تهدید به استفاده از نیروی نظامی، فروش تسلیحات مرگبار به کشور‌های مختلف که منجر به کشتار و تخریب و مسابقه تسلیحاتی می‌شود و همچنین ایجاد تفرقه و اختلاف میان امت اسلامی برای حفظ و تداوم سلطه‌طلبی و برتری‌جویی و دست زدن به سیاست‌های حذفی در سطح مناطق مختلف، نمونه‌هایی از تداوم کنش‌های کهنه و استعماری درشرایط کنونی جهانی است.

روحانی گفت: برای پرداختن به مشکلات و چالش‌های پیش رو و یافتن راه‌حل برای آنها، نگاه ما باید به درون باشد تا به بیرون. باید با اتکا به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های درونی، معضلات جوامع خود را از پیش رو برداریم، نه اینکه چشم امید به دیگران داشته باشیم تا حلاّل مشکلات ما باشند. این به معنای انزواطلبی نیست. به عکس، ما حامی تعامل سازنده و از موضع برابر جهانِ اسلام، با دیگران هستیم که در آن جایی برای استثمار و دخالت در امور داخلی کشور‌های اسلامی نباشد. ما معتقدیم اگر روابط بین‌الملل بر اساس تعامل سالم و بر مبنای حقوق بین الملل شکل بگیرد، بسیاری از معضلات کنونی جهان از بین می‌رود. مشکل از آنجا آغاز می‌شود که برخی قدرت‌ها تمایلی به روابط سازنده و برابر با دیگران ندارند. نگاه آن‌ها به دیگران نگاه از بالا به پایین است و در پی روابطی یک طرفه و البته به نفع خود می‌باشند. ما باید اختلافات خود را کنار گذاشته و با هم افزایی و اتکا به ظرفیت‌های داخلی و بهره‌گیری از سرمایه‌های انسانی و اجتماعی و منابع غنی خود، وابستگی به بیگانگان را کاهش داده و در جهت بالندگی و توسعه روزافزونِ جهان اسلام، حرکت کنیم. ما باید این باور را در خود تقویت کنیم که تنها از طریق عدم اتکا به بیگانگان و همبستگی بیشتر امت اسلامی، قادر خواهیم بود بر معضلات جهان اسلام فائق آییم.

وی افزود: جهان اسلام هرگز خود را بازنخواهد یافت مگر آنکه ملل مسلمان کفایت و شایستگی خود را در برخورداری و ارتقای حاکمیت مردم به اثبات برسانند و در سایه امنیت اجتماعی و سیاسی، شکوفایی اقتصادی را برای همه طبقات و اقشار به ارمغان آورند.

رئیس جمهور ادامه داد: نخستین گام در رسیدن به این مقصود، داشتن منطقه‌ای آرام و روابط خارجی صلح‌آمیز است. هیچ کشوری نمی‌تواند زمانی که در منازعات و کشمکش‌های خارجی گرفتار است، به توسعه داخلی اهتمام ورزد. هیچ کشوری نمی‌تواند مشکلات درونی خود را از طریق لشگرکشی‌های خارجی حل کند و برنامه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی خود را همزمان با بمباران و کشتار ملت‌های همسایه، پیش ببرد. خشونت‌ورزی در بیرون از مرز‌ها و فرافکنی مشکلات داخلی به بیرون نمی‌تواند ظرفیت‌های افراطی‌گری و خشونت را در داخل از میان بردارد. برعکس، مبارزه با فقر، تبعیض و ایجاد فرصت‌های برابر برای شهروندان فارغ از جنسیت، قومیت و مذهب در داخل کشورهاست، که می‌تواند ریشه‌های خشونت و افراطی‌گری را بخشکاند. این هدف مهمی است که مجالس ما به عنوان مجمع نمایندگان مردم می‌توانند نقش بسیار مهمی در تحقق آن ایفا کنند. در همین راستا، پیشنهاد می‌کنم ارتباط و تبادل فکر و همکاری میان اعضاء مجالس اسلامی شکل نهادینه‌تری به خود گرفته تا نمایندگان بتوانند نه فقط در چنین مجامعی بلکه در سطوح کمیسیون‌های تخصصی به صورت دوره‌ای و منظم، با همتایان خود درباره مشکلات و راه‌حل‌های مشترک گفتگو کنند.

روحانی همچنین گفت: کشور‌های اسلامی امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به توجه و استقرار مردمسالاری دارد. جهان غرب گمان می‌کند که میان اسلام خواهی و مردمسالاری نسبتی وجود ندارد بلکه نسبت میان این دو، عکس است و به همین بهانه به خود اجازه می‌دهد تا صورت‌های تازه استعمار را به کشور‌های اسلامی تحمیل و تجویز می‌کند. ما به عنوان مسلمان باید میراث عظیم فقهی و شرعی و تاریخی خود را پاس بداریم. ایجاد حکومت‌های مردم سالارِ سازگار با دین، از یک سو سبب می‌شود حضور سیاسی و اجتماعی دین، شکل و صورت قانونی و مردمی به خود بگیرد و از سوی دیگر میراث دینی و اسلامی را به بهترین صورت پایدار و استوار خواهد کرد.

وی ادامه داد: برای ما بهترین الگو در مردمی بودن حکومت، شیوه حکومت پیامبر اسلام (ص) است. در الگوی متعالی حکومت نبوی (ص)، اگرچه آن بزرگوار از جایگاه وحی و عصمت الهی برخوردار بود و همة مؤمنان به آن پیامبر رحمت، کلام او را برخاسته از وحی الهی می‌دانستند و می‌دانند، ولی او در موضع یک حاکم، هم با مردم مشورت می‌فرمود: و هم سئوالات و حتی اعتراضات آنان را با روی خوش می‌شنید و پاسخ می‌داد. در حکومت موعود جهانی هم، اگرچه خاستگاه آن هدایت و عصمت الهی است، ولی اقبال و استقبال مردم است که آنرا استقرار می‌بخشد. ما نیز که وظیفة تحقق میراث نبوی (ع) را به دوش گرفته‌ایم، باز با اعتقاد عمیق به آموزه‌های وحیانی، مردمی بودن نظاممان را باید در باز کردن سینه‌هایمان به روی نظرات و انتقادات مردم تحکیم بخشیم.

رئیس جمهور اظهار کرد: تقویت مردمسالاری و توجه به نظرات مردم، مهمترین راهبرد ما در تقابل با جهان غرب است. ما با صندوق‌های رای، با تریبون‌های پارلمانی، با مطبوعات و رسانه‌ها و شبکه‌های آزاد خود به غرب اعلام می‌کنیم هیچ نیازی به دخالت شما نداریم. اسلام دین مردمسالاری، و دین صلح است نه دین جنگ. اسلام از سلم بر می‌خیزد. ما چه در داخل و چه در خارج از جهان اسلام باید با هم صلح و مصالحه کنیم و مشکلاتمان را حل کنیم. جمهوری اسلامی ایران ضمن احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت سیاسی کلیه کشورها، راه حل ریشه‌کن کردن معضلات امّت اسلامی را جز تحقق همدلی و همکاری تمامی کشور‌های اسلامی نمی‌داند. جمهوری اسلامی ایران روابط خود را با کشور‌های اسلامی بر مبنای مودت و رأفت اسلامی تعریف می‌کند. ما هیچ کشور اسلامی را رقیب خود نمی‌دانیم و معتقدیم حتی با کشور‌هایی که با آن‌ها اختلاف نظر داریم می‌توانیم بر مبنای احترام متقابل، گفتگو و همکاری کنیم. متاسفانه برخی کشور‌ها مسیر را اشتباه می‌روند و تحت القائات آمریکا و رژیم صهیونیستی به شکاف در میان امت اسلامی دامن می‌زنند. از نظر ما قدرت‌هایی که خود مسبب و منشاء جنگ‌ها، فشار‌های سیاسی - اقتصادی و بحران‌های حادث در جهان اسلام هستند و دوام و بقای خود را از خون‌ریزی، دامن زدن به اختلافات و ترویج خشونت و افراط تأمین می‌کنند، هیچ‌گاه نمی‌خواهند و در موقعیتی نیستند تا دوست و همراه مردم ستمدیده و مظلوم باشند.

وی ادامه داد: این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که بحمدلله تهدید بزرگ و ویران‌گر ناشی از جریان افراطی داعش که با انحراف از آموزه‌های قدسی شریعت اسلامی، قرائتی سراسر غلط و نامیمون از اسلام را به جهان عرضه داشت، به شدت تضعیف شده و ان شاءالله به زودی شاهد نابودی کامل این گروه تروریستی و گروه‌های مشابه خواهیم بود. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای تولد این حرکت انحرافی، در صف مقدم مبارزه با آن بوده و با بهره گیری از تجارب خود در مبارزه با تروریسم، به دیگران نیز در این مسیر مساعدت نمود. ما به دعوت دولت‌های عراق و سوریه، مستشاران نظامی خود را به آن کشور‌ها اعزام کرده تا در کنار مردم آن دو کشور برادر با تروریسم تکفیری مبارزه کرده و مانع از دست‌اندازی آن‌ها به کشور‌های دیگر شوند. امیدواریم با همکاری کلیه دولت‌های اسلامی، ریشه افراط و افراط گرایی در جهان اسلام به کلی خشکانده شده و توان و سرمایه امّت اسلامی به جای مقابله با این گونه تهدیدات مخرب، در مسیر سعادت و رفاه مردم مسلمان صرف گردد. ابتکار جمهوری اسلامی ایران در بسیج جامعه بین المللی در مبارزه با تروریسم و افراطی گری که در قالب قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل و تحت عنوان "جهان علیه افراطی‌گری خشونت‌آمیز" (WAVE) با استقبال و اجماع جامعه بین‌المللی روبرو شده است نمونه روشنی از ظرفیت‌های موجود در سطح بین المللی برای پیشبرد اهداف بلند امت اسلامی است.

روحانی افزود: یکی از مزایای اصلی شکست جریان انحرافی خشونت طلب داعش، بازگشت موضوع فلسطین به جایگاه اصلی خود به عنوان اولویت اول دستور کار سیاسی امت اسلامی است. ما معتقدیم مهمترین علت بر هم خوردن ثبات و امنیت خاورمیانه تداوم اشغال‌گری و حمایت‌های جانبدارانه و بی‌دریغ دولت آمریکا از رژیم صهیونیستی و محروم ماندن ملت مظلوم فلسطین از حقوق اولیه خود در تشکیل دولت مستقل فلسطینی به پایتختی قدس شریف است. ضروری است موضع قاطع جهان اسلام در مردود شمردن تصمیم زشت رئیس جمهوری آمریکا در اعلام انتقال سفارت آن کشور به قدس شریف تا زمان پس گرفتن آن ادامه یابد. این اقدام رئیس جمهور آمریکا، نقض آشکار قطعنامه‌های سازمان ملل است که حتی از سوی متحدان راهبردی وی در جهان غرب نیز مورد انتقادات جدی قرار گرفت، مسلمانان را در موضوع قدس و فلسطین متحدتر کرد و مسأله قدس که در سال‌های اخیر به دلیل ایجاد و تشدید معضل تروریسم و افراطی‌گری در منطقه تا حدی از اولویت اصلی خارج شده بود را به جایگاه اصلی خود بازگرداند. به همین دلیل، رژیم صهیونیستی از اینکه موضوع فلسطین دوباره به موضوع اول جهان اسلام تبدیل شده، ناخرسند است و تلاش می‌کند با طرح موضوعات واهی، اولویت اول جهان اسلام که همان فلسطین و قدس شریف است به فراموشی سپرده شود. در این میان، آمریکا نیز به طرق مختلف از جمله در شورای امنیت سازمان ملل از این ترفند صهیونیست‌ها حمایت می‌کند.

رئیس جمهور گفت: توطئه جدید علیه فلسطین، قدس و جهان اسلام تاکنون برای بانیان آن نتیجه معکوس داشته و لذا شاهد انتفاضه و حرکت جدید ملّت فلسطین علیه رژیم صهیونیستی و حامیان آن را شاهد هستیم. اطمینان دارم که امت اسلام و دولت‌های اسلامی، موضوع قدس به عنوان قبله اول مسلمین را هرگز فراموش نخواهند کرد و با تأکید بر وحدت هدف، دوری از تشتت و تفرقه و با تجمیع مساعی خود وارد عمل شده و برای بازگشت کلیه فلسطینیان به سرزمین مادری خود و تشکیل دولت مستقل فلسطین در تمامی سرزمین فلسطین و به مرکزیت قدس شریف تلاش‌های خود را مضاعف خواهند کرد.

روحانی همچنین اظهار کرد: پرسش محوریِ مرتبط با کنفرانس اتحادیه مجالس کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی این است که در شرایط حاضر از نمایندگان مردم مسلمان در مجالس قانونگذاری کشور‌های اسلامی چه انتظاری می‌توان داشت؟ صریح‌ترین پاسخ، کمک این عزیزان به رهبران و مقامات سیاسی - حکومتی خود برای تقویت روحیه برادری و اتحاد توسعه محور در جهان اسلام است. مهم آن است که مجالس قانونگذاری کشور‌های اسلامی نسبت به شناسایی درست ریشه‌ها و زمینه‌های مشکلات موجود اقدام کنند و با عزمی استوار و اراده‌ای راسخ، درصدد کمک و نقش‌آفرینی جدی‌تر برای مقابله با مشکلات برآیند. شما باید تلاش کنید تا در عرصه سیاست‌های داخلی و خارجی، عناصر زیانبار از جمله اتکا به قدرت‌های خارجی، فرقه‌گرایی و تفرقه‌افکنی، جنگ‌طلبی و نفرت‌جویی، خود محوری و نفع پرستی، تعصب و جاهلیت با عناصری مثبت و سازنده همانند خود اتکایی، همزیستی، بردباری و رواداری، هم‌افزایی، دوستی، وحدت، خردورزی و عقلانیت جایگزین شود.

وی گفت: در این مسیر، اینجانب به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران دست همکاری و یاری خویش را به سوی تمامی شما عزیزان که از نظر من رهبران جریان‌ساز جوامع خود هستید دراز کرده و از شما می‌خواهم برای کمک به ترسیم آینده‌ای بهتر برای خود و نسل‌های بعدی امّت اسلامی، حامی و مروج این مفاهیم متعالی انسانی باشید. مفاهیمی که چنانچه در جامعه اسلامی گسترش یابند می‌توانند به ما کمک نمایند تا در مسیر صحیح و هماهنگ با فطرت خود گام برداریم.

روحانی خاطرنشان کرد: در پایان امیدوارم در پرتو آموزه‌های ارزشمند قرآن کریم و سنت پسندیده پیامبر بزرگ اسلام و با اتکا به اصل ارزشمند همزیستی مسالمت‌آمیز بتوانیم گامی بلند در مسیر گسترش صلح، عدالت، برابری، برادری و اعتدال در جهان اسلام برداشته و بکوشیم با تمرکز بر اصولی مانند مساعی مشترک، گفتگو و تعامل، جهانی آکنده از معنویت، عزت و رفاه و بری از تبعیض و خشونت را برای تمامی مردمان جهان به ویژه امّت گرانقدر اسلام بسازیم.