- با ترسیم نمودار تحول نگرش روسیۀ پساشوروی به ایران، جابه جایی‌هایی با شدت نوسان گسترده قابل مشاهده است که در یک سوی آن، ایران به مثابه «متحدی مطمئن و قابل اتکا در منطقه و جهان» و «متحدی در برابر دشمان مشترک» و در سوی دیگر به عنوان «تهدید جنوبی و به منزله ابزاری برای تنظیم روابط با غرب» مورد شناسایی قرار گرفته است.

یکی از جلوه‌های عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده می‌شود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.

«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکل‌گیری این سیاست‌ها ارائه دهد. در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.

کامرسانت، اما در تحلیل‌های خود این مسئله را نیز از نظر گذرانده است که نهاد‌های اصلی اقتصادی و سیاسی در جمهوری اسلامی ایران به علت تأکید رهبری عالی ایران به ضرورت ایجاد موازنه میان غرب و شرق همچنان ظرفیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری و بررسی‌های بیشتر دارند و در این راستا، به تجربیات چنین نیز اشاره می‌کند.

 

کامرسانت فعالیت صنعتی-تجاری کلان با ایران را تقریباً ناممکن دانسته؛ اما بخش خصوصی روسیه را به فعالیت در عرصه‌های خرد صنایع ارتباطات، صنایع غذایی و صنایع فلزات دعوت می‌کند.

 

همچنین این روزنامه، مطالب مجزایی را در معرفی شرایط اقتصادی و سیاسی ایران جهت بهره‌برداری بخش‌های خصوصی روسیه برای سرمایه‌گذاری در ایران در موضوعات مختلف از جمله نفت و گاز، صنایع حمل ونقل هوایی، صنایع حمل ونقل ریلی و دریایی، صنایع خودرو و صنایع برقی و تجهیزات الکترونیکی بررسی کرده است.

کامرسانت بیشتر رهیافت افتصادی به روابط روسیه و ایران داشته و مسائل سیاسی را نیز با نگاه اقتصادی و البته با رویکردی انتقادی تحلیل و ارزیابی کرده است.

 

در برخی نوشته‌های این روزنامه«کامرسانت»، اتحاد روسیه وایران در مسائل منطقه‌ای نیز «اتحاد موقعیتی» خوانده شده که دو طرف در آن دارای مبدا‌ها و مقصد‌های متفاوتی هستند و بسته به موقعیت‌های آتی امکان تغییر در ماهیت آن نیز وجود دارد از نظر کامرسانت، روابط دو کشور در حوزه‌های امنیتی نظامی تعریف شده است و قابلیت تعمیق آن به مناسباتی جامع وجود ندارد.

شایان ذکر است که از نظر قاطبه نخبگان اقتصادی در روسیه، روابط اقتصادی این کشور با ایران شرایط خوبی ندارد و اگر نتواند هم سنگ با توسعه روابط در ابعاد سیاسی، امنیتی و نظامی رشد کند طبعاً پایداری و مانایی روابط وضعیت تضمین شده و پایداری نخواهد داشت.

 

عثمانف نیز در نقش یکی از الیگارش‌های اقتصادی در روسیه از این قاعده مستثنا نیست و به نظر می‌رسد در این مسئله، خط کلی کامرسانت با نگرش و اعمال رفتار‌های عثمانف در مگیمو منطبق است.

 

سرگی پریخودکو
پریخودکو فارغ‌التحصیل مگیمو در دوره اتحاد جماهیر شوروی است که سابقه کار دیپلماتیک از سال ۱۹۸۰ داشته و در پست‌های مهمی، چون معاونت نخست‌وزیری روسیه و ریاست دفتری دولت روسیه، و دستیاری رئیس جمهوری خدمت کرده و هم‌اکنون نیز عضو هیئت مدیره دانشگاه مگیموست.

او که از چهره‌های نزدیک به اورآتلانتیست‌ها در روسیه است. از نزدیکان مدودف، رئیس جمهور سابق روسیه به شماره می‌رود و در پی‌ریزی سیاست راه‌اندازی مجدد روابط روسیه با رئیس جمهور سابق روسیه با آمریکا (ری‌ست) نقش داشته است. او پس از اتمام دوره ریاست جهوری مدودف و در دوره پوتین فعالیت سیاسی نداشت و اکنون در دانشگاه مگیمو مشغول به پژوهش و تدریس است.

 

پریخودکو امیدوار بود که مشکلات موجود در روابط روسیه و ایالات متحده آمریکا مرتفع می‌شود و مسائل جدیدی نیز در فراروی روابط دو کشور به وجود نیاید.

او بر اساس ایده تنش‌زدایی در روابط روسیه و آمریکا، موضوع ایران را مسئله‌ای قابل اتفاق میان روسیه و آمریکا دنسته و در مقام دستیاری رئیس جمهور وقت روسیه بیان کرده است که روسیه منافعی جدای از منافع شرکای اروپایی و آمریکایی خود در ایران ندارد. منافع روسیه آن است که جمهوری اسلامی ایران کشوری پیش‌بینی پذیر باشد و مولد تهدید و مترصد اشاعه تسلیحات کشار جمعی نباشد.»

 

او در مقطعی دستیار رئیس جمهور روسیه بود که این کشور به تمامی قطعنامه تحریمی علیه ایران در آن دوره رای مثبت داد و حتی در مواقعی که اعتراض‌هایی را طرف‌های آمریکایی وارد می‌کرد اعتراض به تلاش‌های یکجانبه آمریکا برای وضع تحریم‌هایی خارج از قطعنامه‌های اجماعی بود.

 

پریخودکو در این خصوص و مشخصاً از احتمال اینک منافع روسیه در این تحریم‌های یکجانبه در نظر گرفته نشده باشد، اعتراضاتی را به مقامات آمریکایی وارد کرد: «روسیه می‌خواهد تضمین‌هایی را از طرف آمریکایی دریافت کند؛ این برای ما مهم است که تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده آمریکا که علیه ایران وضع و پس از قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت سازمان ملل متحد تنظیم می‌شوند، منافع روسیه را تحت تأثیر قرار ندهند.»

پریخودکو در عین حال حفظ حداقلی از روابط را ضروری ارزیابی می‌کند: «تحریم به ندرت منجر به دستیابی به نتایح دلخواه می‌شود؛ اما در برخی موارد، انجام آن‌ها اجتناب‌ناپذیر است. ما از تحریم‌های جامعه بین‌الملل حمایت می‌کنیم و همزمان به این مسئله نیز توجه داریم که این تحریم‌ها نباید همه دامنه روابط پیچیده روسیه با ایران را تحت تأثیر قرار دهد و بخش‌های مهم‌تر در همکاری‌های دوجانبه نباید از بین برود»

 

 

انتهای پیام/