مروری بر گام‌های دستگاه قضایی در محکومیت جنایت‌های رژیم صهیونیستی

قوه قضاییه در سال‌های اخیر به شکل ویژه‌ای پیگیری موضوع‌های حقوق بشری را در دستور کار خود قرار داده است؛ از آنجا که تامین این دسته از حقوق، نیازمند اقدام‌ها، برنامه‌ها، مکاتبات، حضور در نشست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، همکاری‌ها و تعامل‌های متعددی است، دستگاه قضا با فراهم کردن بستر لازم بر سرعت گام‌های خود در این مسیر افزوده است.

موضوع‌های حقوق بشری مورد توجه و اهتمام قوه قضاییه طیف گسترده‌ای از مسائل در عرصه‌های داخلی و خارجی را در بر می‌گیرد که به نتایج قابل توجهی منجر و منشا آثار مهمی شده است؛ دستگاه قضا برای محقق ساختن اهداف و برنامه‌های حقوق بشری خود در عرصه بین‌المللی نه فقط معاونت امور بین‌الملل این قوه را به‌عنوان بازویی مهم به‌کار گرفت، بلکه تعامل و همکاری سازنده‌ای را با دیگر دستگاه‌های داخلی به‌ویژه وزارت امور خارجه و وزارت دادگستری در دستور کار قرار داد تا ظرفیت‌های موجود در دستگاه‌های یادشده برای تامین و تحقق حقوق بشر فعال شوند.

گذشته از حل‌وفصل چالش‌های مهم و بعضا دیرپای حقوق بشری داخلی در نتیجه اقدام‌های متعدد حقوق بشری قوه قضاییه طی سال‌های اخیر، دستگاه قضا مسئولانه در مسیر تحقق حقوق بشر در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی گام برداشت.

قوه قضاییه در چارچوب تعهد جمهوری اسلامی ایران به اصل خدشه‌ناپذیر حمایت از مردم فلسطین، ماموریت و وظیفه‌های متعددی را جهت احقاق حق مردم این کشور تحت ظلم رژیم صهیونیستی برای خود تعیین، طراحی و اجرایی کرد؛ این ماموریت‌ها و وظیفه‌ها به‌ویژه درپی حمله جنایت‌کارانه رژیم صهیونیستی علیه غزه با هدف مهم مقابله با بی‌کیفرمانی رژیم صهیونیستی سنگین‌تر شده و گام‌های دستگاه قضا در این مسیر را تسریع کرد.

قوه قضاییه در همین چارچوب با استفاده از ظرفیت‌های حقوقی و فعال کردن این ظرفیت‌ها و همچنین امکانات بشردوستانه مجامع بین‌المللی به‌ویژه کشور‌های اسلامی اقدام‌های لازم را انجام داد تا پرونده شکایت از رژیم صهیونیستی در دیوان بین‌المللی دادگستری فعال شود.

اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه با بیان اینکه دستگاه قضا در محکومیت رژیم صهیونیستی اقدام‌های لازم را انجام داده و همچنان به این تلاش‌ها ادامه می‌دهد، تصریح کرد: چالش اصلی در این مسیر، ساختار‌های بین‌المللی است که عمدتا در خدمت منافع استکباری قرار دارند؛ سازمان‌های بین‌المللی در بسیاری از موارد به‌گونه‌ای چینش شده‌اند که اهداف قدرت‌های بزرگ و استکباری را دنبال کنند؛ به همین دلیل، صرف امیدواری به این نهاد‌ها برای احقاق حقوق ملت‌های مظلوم فلسطین، غزه، لبنان و دیگر ملت‌های تحت ستم، دشوار است.

به گفته وی، راهکار اساسی برای مقابله با این وضعیت، بیداری و وحدت مسلمانان در سراسر جهان، مطالبه جمعی حکام مسلمان از سازمان‌های جهانی و قطع ارتباط کشور‌های مسلمان و آزادی‌خواه با رژیم صهیونیستی است؛ این اقدام‌ها می‌توانند به پاسخگو کردن این رژیم و فراهم کردن زمینه‌ای برای رهایی جهان از شر آن کمک کند.

بررسی عملکرد دستگاه قضا در رابطه با محکومیت جنایت‌های رژیم صهیونیستی و تلاش برای پایان دادن به این جنایت‌ها طی جنگ بیش از ۱۵ ماهه رژیم صهیونیستی علیه غزه، نشان می‌دهد که قوه قضاییه از تمامی ابزار‌های قانونی و حقوقی خود براساس قوانین بین‌الملل بهره برده است.

نامه رئیس قوه قضاییه به روسای نهاد‌های قضایی کشور‌های اسلامی

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه یک ماه پس از آغاز جنگ غزه، با ارسال نامه‌ای خطاب به روسای نهاد‌های قضایی کشور‌های اسلامی، با ارائه پیشنهاد‌هایی خواستار به‌کارگیری ظرفیت‌های قانونی جهت حمایت از مردم فلسطین شد.

رئیس دستگاه قضا در این نامه با اشاره به اینکه رژیم صهیونیستی با حمایت کامل آمریکا و برخی کشور‌های غربی و در سکوت و عدم اقدام موثر سازمان‌های بین‌المللی مرتکب جنایت‌های جنگی، جنایت‌ها علیه بشریت، نسل‌کشی و پاک‌سازی نژادی و قومی شده است، اظهار کرد: کشتار غیرنظامیان، محاصره کامل نوار غزه، هدف قراردادن اماکن غیر نظامی مانند بیمارستان‌ها و ساختمان‌های مذهبی و آموزشی، هدف قرار دادن گروه‌های آسیب‌پذیر و نیازمند حمایت مانند زنان و کودکان، به گونه‌ای که بیش از نیمی از تلفات انسانی را شامل می‌شوند، تنها گوشه‌ای از جنایت‌های وحشیانه رژیم اشغالگر قدس است.

رئیس دستگاه قضا در ادامه تصریح کرد: با توجه به ناتوانی شورای امنیت در حمایت از مردم بی‌پناه و بی‌دفاع تحت اشغال از یک‌سو و اینکه فلسطین و قدس شریف باید همچنان مسئله اول جهان اسلام باقی بماند، برخی پیشنهاد‌ها را در راستای اقدام‌های عملی و موثر برای پشتیبانی از ملت فلسطین به شرح زیر اعلام می‌کنم:

اقدام سازمان یافته کشور‌های اسلامی برای توقف حمله‌های رژیم صهیونیستی و کشتار غیرنظامیان و تسهیل ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم تحت محاصره در نوار غزه؛ تشکیل یک دادگاه از سوی کشور‌های اسلامی برای رسیدگی به جنایت‌های رژیم صهیونیستی و همچنین تعقیب و مجازات آمران، مباشران و مرتکبین این جنایت‌ها با استفاده از ظرفیت‌های قانونی کشور‌های اسلامی در چهارچوب صلاحیت محاکم ملی خود؛ همکاری در جهت ایجاد شبکه‌ای از وکلا و حقوقدانان مدافع مردم فلسطین برای حمایت از اقدام‌های قضایی علیه جنایت‌کاران اسرائیل و همچنین مستندسازی جنایت‌های رژیم صهیونیستی به‌منظور استفاده در محاکم ملی و بین‌المللی؛ تحریم کالا‌های تولیدی و شرکت‌های منتسب به این رژیم جنایت‌کار، به‌ویژه با توجه به قطعنامه مصوب نشست چهل‌ونهم شورای وزیران سازمان همکاری اسلامی در نواکشوت موریتانی (۱۷_۱۶ مارس ۲۰۲۳)

درخواست برگزاری نشست ویژه شورای حقوق بشر

معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه در خرداد سال گذشته با ارسال نامه‌ای به عمر زنیبر، رئیس شورای حقوق بشر سازمان ملل و ولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر این سازمان، ضمن محکوم کردن حمله رژیم صهیونیستی به اردوگاه آوارگان فلسطینی در شمال غرب رفح و اردوگاه النصیرات در غزه، خواستار تشکیل نشست ویژه شورای حقوق بشر برای بررسی این جنایت‌ها و ایجاد سازوکاری ویژه و جدید برای ثبت و جمع‌آوری اسناد و شواهد موارد نقض گسترده و جدی حقوق بشر و جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی این رژیم در غزه و رفح برای رسیدگی‌های قضایی و حقوقی شد.

تشکیل کارگره ویژه پیگیری حقوق ملت فلسطین

معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه در رابطه با پیگیری قضایی جنایت‌های رژیم صهیونیستی، چند محور کاری را با همکاری دستگاه‌های اجرایی ذیربط و با استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد، جامعه وکلا و حقوقدانان و اساتید دانشگاه آغاز کرد و کارگروه حقوقی و قضایی دفاع از مردم مظلوم فلسطین و مقابله با جنایت‌های رژیم صهیونیستی اسرائیل تشکیل شد.

این کارگروه تاکنون چندین جلسه برگزار کرده است.

تشکیل شبکه وکلای مدافع مردم مظلوم فلسطین در عرصه بین‌المللی

تشکیل شبکه وکلای مدافع مردم مظلوم فلسطین در عرصه بین‌المللی با هدف استفاده از ظرفیت وکلا در دیگر کشور‌ها از دیگر اقدام‌های قوه قضاییه در چارچوب حمایت از مردم فلسطین است.

این اقدام درپی حمله رژیم صهیونیستی به غزه در مهر ۱۴۰۲ تسریع شد؛ هدف از تشکیل این شبکه تامین موضوع اعطای وکالت از سوی برخی از قربانیان فلسطینی به طیفی از وکلا برای طرح دعوا در محاکم خارجی و بین‌المللی است.

درخواست اخراج رژیم صهیونیستی از کمیسیون مقام زن

معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل، رئیس شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و کمیسر عالی حقوق بشر، با اشاره به جنایت‌های رژیم صهیونیستی در نوار غزه، به‌ویژه علیه زنان و دختران، خواستار تلاش آنان برای اخراج این رژیم از کمیسیون مقام زن شد.

اعتراض به سرکوب اعتراض‌های دانشجویی حامی فلسطین در آمریکا

معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه با ارسال نامه‌ای به ولکر تورک، کمیسرعالی حقوق بشر سازمان ملل، با اشاره به گسترش سریع اعتراض‌های حمایت از فلسطین به تمامی دانشگاه‌های آمریکا و برخی کشور‌های غربی، ضمن ابراز تاسف از حمایت‌های آمریکا از جنایت‌های رژیم اشغال‌گر صهیونیستی، تاکید کرد: دولت آمریکا که از زمان شروع تهاجم کور و همه‌جانبه رژیم صهیونیستی به غزه در کنار این رژیم ایستاده و ضمن حمایت‌های نظامی و اطلاعاتی همه‌جانبه، از ظرفیت‌های سیاسی و مالی و رسانه‌ای خود برای سرپوش نهادن بر جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه و به بن‌بست کشاندن ابتکارها و تلاش‌های بین‌المللی برای دست‌یابی به آتش‌بس فوری استفاده کرده است، به جای شنیدن نصایح و ندای اعتراض اساتید و دانشجویان، به شدیدترین وجه ممکن با این اعتراض‌های مسالمت‌آمیز برخورد کرده و با توسل به زور افراطی سعی در سرکوب جنبش‌های اعتراضی دانشجویان داشته است.

این معاونت دستگاه قضا در نامه یادشده ضمن اعلام حمایت ایران از جنبش‌های اعتراضی دانشجویی در آمریکا و دیگر کشور‌های غربی، افزود: از عالی‌ترین مقام حقوق بشری سازمان ملل انتظار می‌رود به‌صورت حرفه‌ای و غیرگزینشی به وظایف خود عمل کرده و ضمن محکوم کردن و ابراز انزجار از سرکوب اعتراض‌های مسالمت‌آمیز جنبش‌های دانشجویی در آمریکا، به‌صورت همدلانه و جدی اهداف این جنبش‌های اعتراضی را در دستور کار قرار داده و ترتیبات و سازوکار‌های بین‌المللی حقوق بشری را در راستای دستیابی به این اهداف هدایت، ترغیب و تشویق کنید.

تلاش برای مقابله با بی‌کیفرمانی عاملان و مباشران ترور شهید هنیه

معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه در مرداد ۱۴۰۳ با ارسال نامه‌ای به ولکر تورک، کمیسرعالی حقوق بشر سازمان ملل، ضمن محکوم کردن ترور شهید اسماعیل هنیه، با تاکید بر اینکه جنایت شنیع ترور مهمان بلندپایه و رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در تهران، نقض آشکار حقوق بین‌الملل، منشور ملل متحد و حقوق بین‌المللی بشر محسوب می‌شود و مسئولیت قطعی این رژیم جنایت‌کار و همچنین حق ذاتی جمهوری اسلامی ایران بر دفاع مشروع، به موجب ماده ۵۱ منشور سازمان ملل را درپی دارد، اظهار کرد: این جنایت تروریستی مصداق روشن «قتل خودسرانه» و «اعدام فراقضایی» است که نقض اساسی‌ترین حق بشر یعنی حق حیات به شمار می‌آید که در چارچوب اسناد بین‌المللی و لازم‌الاجرای حقوق بشری از جمله ماده ۶ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی به‌عنوان حق غیرقابل تعلیق شناسایی شده و نقض آن به بیان دیوان بین‌المللی دادگستری حتی در شرایط مخاصمات مسلحانه نیز ممنوع است.

این نامه همچنین سکوت و بی‌عملی دولت‌ها و نهاد‌های حقوق بشری را مورد انتقاد قرار داد و تاکید کرد: با توجه به پیامد‌های وخیم این جنایت‌ها بر صلح و امنیت منطقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران ضمن یادآوری مسئولیت‌های شورای امنیت سازمان ملل در این باره و تاکید بر این نکته که اعتبار و اقتدار اخلاقی شورای امنیت به توانایی آن در حمایت از حقوق بین‌الملل و اهداف و اصول منشور سازمان ملل بستگی دارد، درخواست تشکیل نشست فوری شورای امنیت برای رسیدگی به تجاوزات و حملات تروریستی اسرائیل در ایران و منطقه را در روز چهارشنبه مورخ اول آگوست ۲۰۲۴ (۱۱ مرداد ۱۴۰۳) مطرح کرد و از این شورا درخواست کرد ضمن محکومیت قاطع و شدید حمله تجاوزکارانه و تروریستی رژیم صهیونیستی به حاکمیت و تمامیت ارضی ایران، و همچنین اقدام‌های تجاوزکارانه اخیر علیه حاکمیت و تمامیت ارضی لبنان و جمهوری عربی سوریه و یمن، اقدام‌های فوری برای تضمین پاسخگویی به این نقض‌های حقوق بین‌الملل از جمله اعمال تحریم‌ها و دیگر تدابیر برای جلوگیری از تجاوزات بیشتر را اتخاذ کند و از این رژیم بخواهد فورا اقدام‌های تجاوزکارانه خود را متوقف کرده و به تعهدات بین‌المللی خود، از جمله احترام به حاکمیت کشور‌های دیگر و حفاظت از جان غیرنظامیان، به‌طور کامل عمل کند.

درخواست ورود هیئت تحقیق بین‌المللی به زندان سدی تیمان

معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه در مرداد ۱۴۰۳، با ارسال نامه‌ای به عمر زنیبر، رئیس شورای حقوق بشر سازمان ملل و ولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، با اشاره به ابعاد جنایت علیه بشریت رژیم صهیونیستی در زندان سدی تیمان و نقش رسانه‌های غربی به‌ویژه رسانه‌های آمریکایی در تقلیل و بی‌اهمیت نشان دادن ابعاد این جنایت‌ها، تصریح کرد: نهادها، سازوکار‌ها و گزارشگران و کارشناسان حقوق بشری سازمان ملل نیز از شناسایی این جنایت‌های هولناک و توجه به فوریت و ضروریت مقابله با آن غفلت ورزیده‌اند.

براساس این نامه، این بی‌عملی و بی‌تفاوتی در کنار حمایت‌های بی‌حدوحصر برخی کشور‌های غربی به‌ویژه آمریکا، حس بی‌کیفرمانی را در رژیم جنایت‌کار صهیونیستی و سران جنگ‌طلب و نخست‌وزیر بدنام آن، که دیوان کیفری بین‌المللی درخواست صدور حکم بازداشت او را به اتهام جنایت‌های جنگی صادر کرده است، به شکل مضاعفی تقویت کرده است.

معاونت امور بین‌الملل قوه قضاییه از این ۲ مقام سازمان ملل، خواست تا نخست، مقدمات برگزاری نشست فوری شورای حقوق بشر سازمان ملل برای رسیدگی به جنایت‌های رژیم صهیونیستی و ایجاد سازوکار ویژه‌ای برای بررسی و مستندسازی جنایت‌های کیفری رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی از جمله در این زندان صحرایی و تعقیب و پیگرد آمران، عاملان، مباشران و شرکای این جنایت‌ها در دادگاه‌های بین‌المللی و محاکم داخلی کشور‌ها را فراهم کند و دو، به منظور شفاف‌سازی و آگاهی‌بخشی افکار عمومی جهانیان درباره جنایت‌های رخ داده در این زندان مخفی، زمینه ورود هیئت تحقیق بین‌المللی ویژه‌ای متشکل از کارشناسان حقوق بشری سازمان ملل، محققان و حقوقدانان، وکلا و رسانه‌های آزاد بین‌المللی به این زندان صحرایی برای پیگیری وضعیت زندانیان و مستندسازی موارد نقض حقوق بشر آنان را فراهم کند.

فاطمه محتشم سیفی

انتهای پیام/