وقتی تکنولوژی زنجیر زندگی مشترک را قیچی می‌کند

11:41 - 05 مهر 1393
کد خبر: ۸۴۷۳
دسته بندی: جامعه ، عمومی
خبرگزاری میزان: سال‌ها قبل زمانی که فیس بوک در دنیای مجازی جایی برای خود باز کرد و به گزینه ای برای گذراندن اوقات فراغت افراد تبدیل شد، بروز برخی آسیب ها و معضلات اجتماعی متولیان امر نظارت بر امور ارتباطی و مسائل جامعه را بر آن داشت تا راهکاری برای پیشگیری از اشاعه چنین آسیبی بیاندیشند.

: سال ها قبل زمانی که فیس بوک در دنیای مجازی جایی برای خود باز کرد و به گزینه ای برای گذراندن اوقات فراغت افراد تبدیل شد، بروز برخی آسیب ها و معضلات اجتماعی متولیان امر نظارت بر امور ارتباطی و مسائل جامعه را بر آن داشت تا راهکاری برای پیشگیری از اشاعه چنین آسیبی بیاندیشند.

به گزارش خبرنگار میزان، اکنون اما بعد از چند سال صحبت ازشبکه های اجتماعی مجازی جدیدی می شود که در قالب نرم افزار تلفن‌های همراه به هر خانه ای سرک کشیده است. فضاهایی مانند وایبر، واتس آپ، لاین، تانگو و ... که دیگر در آن از تبلیغات ‌فرهنگی یا تجاری که در زمینه فیس‌بوک مشاهده می‌شد خبری نیست و در زیر پوست شهرارتباطات میان افراد را به شکل چند سویه یا دو سویه رقم می زند. ارتباطاتی که گاه به عنوان رازی در حافظه تلفن همراه ثبت می شود بدون اینکه نزدیکترین وابستگان فرد از جمله والدین و همسر وی از آن مطلع باشند.

گفتمان هایی که گاه طرف دوم در آنها تبدیل به نفر سومی می شود که واژه خیانت را در زندگی های زناشویی رقم می زند و فاصله افراد را از صداقت روز به روز بیشتر می کند.

اگر چه فرهنگ استفاده از این نرم افزارها نقش مهمی در جلوگیری از لغزش افراد در مواجه با سودجویان، دروغگویان و افراد و گروه هایی دارد که هدف شان رواج یک یا چند نوع ناهنجاری در جامعه است، اما باید پذیرفت نبود نظارت و کنترل اصولی بر چنین فضاهایی موجب می شود تا افراد بدون در نظر گرفتن معیارهای اخلاقی ورود یافته و رفتار کنند.

این در حالی است که نباید از این نکته غافل شد که چنین ابرازهای ارتباطی در صورت قانونمندی می تواند وسیله ای برای بهبود ارتباطات افراد باشد. به گزارش میزان با این وجود امروزه متاسفانه برخی از اشخاص بدون در نظر گرفتن شرایط فردی به یا شبکه ها وارد شد، حتی اقدام به انتشار نوشته ها و تصاویر غیر اخلاقی می کنند. قرار ملاقات های پنهانی می گذارند، حتی در بهترین حالت اگر این آشنایی ها منجر به شکل گیری زندگی مشترک شود سرانجامی شبیه ازدواج هایی که نقطه آغاز آن دوستی های خیابانی است، خواهد داشت.

«م.ا» یکی از افرادی که زندگی مشترکش در یکی از این گروه های مجازی کلید خورده است. 20 ساله و دانشجو یکی از رشته های علوم انسانی است. خودش می گوید به طور تصادفی در یکی از گروه ها عضو شده و با پسری که امروز نامش به عنوان همسر در شناسنامه اش به ثبت رسیده ازدواج کرده است. اما اکنون تنها با گذشت سه ماه آمده است تا با وکیلی که به او معرفی کرده اند برای جدایی مشورت کند.

همانطور که به روبرو زل زده است، با گوشه روسری اشک هایش را پاک می کند و آهسته ادامه می دهد: چند روزی که از جار ی شدن صیغه عقد گذشت، همه چیز عوض شد، همسرم زمانی که به دیدن من می آمد دائم سرگرم گوشی و گروه های مجازی بود. زمانی که به او اعتراض می کردم به یادم می آورد که ما در همین گروه ها با هم اشنا شده ایم. البته هیچ گاه اجازه نمی داد تا من پیغام هایش را بخوانم. در عوض دائم گوشی من را چک می کرد و هربار به بهانه ای صدایش را بلند کرده حتی روی من دست بلند می کرد.

داستان این دختر جوان اما فقط مال او نیست و این روزها همدردان زیادی دارد، افرادی که ناخواسته دچار چنین سرنوشتی شده اند. اما دامنه آسیب های این نرم افزارهای ارتباطی فراتر از این است. به عنوان مثال می توان به نسلی اشاره کرد که همه زندگی و سرگرمی شان در این شبکه ها خلاصه می شود و به تدریج در دنیای واقعی تنها و تنها تر می شوند. «م.ب» کارمند است و دانشجوی حسابداری، با اکراه حاضر می شود برای چند دقیقه ای گوشی را کنار بگذارد و به سئوالات ما پاسخ دهد.

از اعتیاد شدیدش به شبکه اجتماعی مجازی می‌گوید و اینکه تمام برنامه های گروهی را در گوشی خود نصب کرده و چت در این گروها بهترین سرگری او است. البته ماجرا به همین جا ختم نمی شود و وی به علت اعتیاد شدیدی که به لاین و وایبر دارد، شب ها تا دیر وقت حتی تا طلوع آفتاب بیداراست و این باعث شده حتی چندین بار با تاخیر زیاد به محل کار یا کلاس هایش برسد و به شدت توبیخ شود. تا به آنجا که حتی به از دست دادن کار و اخراج نیز تهدید شده است.

«علاقه ای به بیرون رفتن و شرکت در قرار های حضوری ندارم، در مهمانی های خانوادگی هم حاضر نمی شوم، وقتی آدم می تواند در گوشه اتاقش بنشیند و با دوستانش گفت و گو کند، حتی فرد مورد علاقه اش را بیابد چه نیازی است همراه خانواده بیرون برود یا در جمع ها شرکت کند.»این ها را «م.ب» می گوید. شاید نمی داند چه سرنوشتی در انتظارش است، تنهایی و انزوا، گرفتار شدن در ارتباطی نادرست و ... . خطراتی که شاید اگر کسی به او هشدار هم می داد چندان توجهی به آنها نمی کرد.

واقعیت این است که ضعف در اطلاع رسانی، نبود فرهنگسازی در زمینه استفاده از وسایل ارتباطی مدرن، ناآگاهی از عواقب کاربرد نادرست شبکه های مجازی و مواردی از این قبیل شاید پلکان ها شکسته نردبانی است که این روزها جوانان ایرانی می خواهند از آن بالا بروند و به ایدال های خود برسند. در حالی که نمی دانند به طور کامل نردبانشان را اشتباهی انتخاب کرده اند. به عقیده ابراهیم سحرخیز، آسیب شناس اجتماعی نیز متاسفانه در برخی مواقع ما افراطی‌تر از سایر کشورها در کاربرد نرم افزارها و شبکه هایی که ساخته خود آنها است، رفتار می‌کنیم و چهارچوبی برای استفاده از امکانات قائل نیستیم. به همین دلیل امروزه شبکه اجتماعی مانند وایبر، لاین و تانگو باعث از هم پاشیدگی خانواده، رواج بی اعتمادی، فردگرایی، کاهش میزان مشارکت در بین افراد شده است.

البته اشاره به این نکته ضرورت دارد که استفاده از این شبکه ها تنها به افراد مجرد محدود نمی شود، چه بسا مردان و زنان متاهلی که نخستین گام را در خیانت های زناشویی در چنین فضاهایی بر می دارند. موضوعی که نرگس تنکمانی روان‌شناس و پژوهشگر بالینی از آن اینگونه یاد می کند: نبود نظارت بر شبکه اجتماعی از جمله وایبر، لاین یا واتس آپ می تواند اثرات نامطلوبی را برای مهمترین و قدیمی ترین نهاد اجتماعی یا همان خانواده داشته باشد. این در حالی است که وی معتقد است؛ استفاده نادرست متاهلان از شبکه‌های اجتماعی نشانه ضعف شخصیتی آنهاست.

به باور تنکمانی گسترش استفاده از این شبکه ها به تدریج صمیمت میان اعضای خانواده را با بحران مواجه کرده و موجب فاصله گرفتن افراد از یکدیگر می شود. همسرانی که دیگر چندان با یکدیگر گفت و گو نمی کنند یا فرزندانی که غرق در دنیای مجازی هستند و به جای اینکه از والدین خود الگو بگیرند از دوستان مجازی تبعیت می کنند. دوستانی که نه مورد تایید خانواده هستند، نه حتی با آنها کمترین آشنایی دارند، همه هویت آنها به یک عکس و نوشته هایشان خلاصه می شود. به گزارش میزان، واقعیت این است که وقت گذرانی در شبکه اجتماعی رشد همه جانبه را از افراد می‌گیرد و خانواده را دچار تنش می‌کند. به عنوان مثال در حال حاضر شاهد افزایش میزان شک و ترید در بین همسران هستیم تا جایی که این روند بستری می شود برای جدایی و از هم پاشیدگی خانواده ها می‌شود.

در حالی که با مدیریت چنین شبکه هایی و در نظر برنامه های مشخص برای کسب درآمد، شرکت در جمع های خانوادگی، تماشای تلویزیون، کتاب خواندن و ... نه تنها افراد می توانند اوقات فراغت پربارتری داشته باشند، بلکه با حمایت خانواده از انواع آسیب های اجتماعی و ... مصون بمانند.

گزارش: سارا حبیب الهی


ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *