این سلسله تا روز جزا نگسلد از هم/ 16 سال دیدار رهبر معظم انقلاب با شعرا
به گزارش خبرنگار ادبیات ،سال 78 بود که جمعیت 12 نفری شاعران میهمان سفره افطار مقام معظم رهبری شدند.از همان موقع سنگ بنای این دیدار صمیمانه در ماه مبارک رمضان آن هم در سالروز تولد امام حسن مجتبی گذاشته شد.حالا دیگر 16 سالی از آن دیدار نخست می گذرد جمعیت دوازده نفر حالا به جمعیت زیادی تبدیل شدند، آن هم نه تنها از ایران بلکه از کشورهای دیگر هم می آیند،می آیند که دل هایشان را یکی کنند،با رهبری شعر می خوانند و پدر امت هم با آن ها هم نوا می شود بر سر این سفره.
حالا موعد دیدار یار فرا رسیده است،پدر مشتاق شنیدن شعرهای فرزندان انقلاب است، همین هفته وعده دیدار است که باز هم دور هم جمع شوند و نفسی مسیحایی بر کالبد شعر بدمند، در این گزارش شرح مکتوب گوشه هایی از 16سال شاعرانه های نیمه رمضان را می خوانید:
نیمه رمضان 78/ اولین
دیدار
اولین دیدار نیمه رمضان به سال 78 برمی گردد که جمعی از شعرا در فضایى صمیمى و آکنده از معنویت میهمان حضرت آیت ا... خامنه اى رهبر معظم انقلاب اسلامى بودند.
در این دیدار معنوى و پرشور ابتدا تعدادى از شعراى مرد و زن، اشعارى در خصوص مقام و مرتبه ائمه معصومین (ع) و ارزشهاى اصیل انقلاب اسلامى قرائت کردند.
مقام معظم رهبرى طى سخنانى به اهمیت شعر در بیان پدیده هاى عالم وجود و دقت شعرا در بیان پدیده هاى آفرینش اشاره کرد و با ذکر این نکته که در شعر امروز نوآورى و پرورش ذهنى مشاهده مى شود اظهار داشتند: یکى از ظریف ترین، فاخرترین و ارزنده ترین گوهرهاى آفرینش یعنى گوهر شعر و سخنورى نزد شعرا مى باشد که در مقابل این نعمت نیز تکلیفى بر دوش شاعران گذاشته شده است.
حضرت آیت ا... خامنه اى در ادامه سخنانشان فرمودند: مسؤولیت شاعران در انسان سازى و پرورش ملکات انسانى از هر چیز بالاتر است و شاعران در اشعارشان مضامینى مانند صبر، ایمان، امید، وفا، صداقت و صفاى انسانها و سایر صفات اخلاقى را پرورش داده و تقویت کنند تا انسانها از حالت بشر جسمانى به بشر عقلانى و اخلاقى هدایت شوند.
نیمه رمضان80 / شعر خوانی شعرا از انتفاضه، رنج مردم مظلوم افغانستان و ...
نیمه رمضان سال 80 همزمان با سالروز ولادت حضرت امام حسن مجتبی (ع) جمعی از شعراء از سراسر کشور با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب دیدار کردند.
در این مراسم در فضایی صمیمانه تعدادی از شعراء به قرائت سروده‌ها و آثار ادبی خود در وصف اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام، ماه مبارک رمضان، انتفاضه، رنج مردم مظلوم افغانستان و موضوعات مختلف دیگر پرداختند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار با اشاره به شعرای برجسته کشورمان و سابقه تاریخی شعر در ایران تأکید کردند: ملت ایران در میان ملتهای دنیا از نظر برجستگان شعری در رده‌های اول قرار دارد. ایشان با اشاره به تعداد بالای شعرای جوان در کشور افزودند: برای استفاده مناسب از زمینه‌های شعر و استعدادهای فراوان در این خصوص باید شاعران جوان بنحو مناسبی رشد و پرورش یابند.
مقام معظم رهبری نقد شعر از جانب اساتید را یکی از زمینه‌های رشد استعدادها و بالا رفتن کیفیت اشعار دانستند و خاطرنشان کردند: شعر عنصری ضروری و لازم برای یک جامعه زنده فرهنگی است.
در ابتدای این مراسم نماز مغرب و عشاء
به امامت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اقامه شد و شعرا روزه خود را به همراه ایشان
افطار کردند.
نیمه رمضان 82/ عدالتخواهی امام علی (ع)،تجلیل
از شهیدان و جانبازان
همزمان با ولادت امام حسن مجتبی(ع) و مطابق رسم هرساله جمعى از شاعران و ادیبان سراسر
کشور با رهبر معظم انقلاب اسلامى دیدار کردند.
در این دیدار صمیمانه تعدادى از شاعران سروده هاى خود را در مدح اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، عدالتخواهى امیرمؤمنان (ع)، انتظار ظهور حضرت صاحب الزمان (عج)، وصف ماه مبارک رمضان، تجلیل از شهیدان و جانبازان و چند موضوع دیگر قرائت کردند.
نیمه رمضان 83/ سروده هایی در باب انتظار و و زیبایی های جـاری در هستی
در شب میلاد کریم اهـل بیـت امـام حسن مجتبی (ع) جمعی از شاعران در حضـور رهبر معظم انقلاب اسلامی به قرائت سروده های خود در باب انتظارظهور، عشق به اهـل بیـت عصمت و طهارت علیهـم السـلام ، تجـلیـل از شهیدان، بـزرگـداشـت ارزش هـای مـعنـوی و انسانی و لطافت ها و زیبایی های جـاری در هستی پرداختند.
رهبـر معـظم انقلاب اسلامی در ایـن دیـدار اهـتمـام بـه ترویج و تعمیق زبان و ادبیـات فـارسـی را ضروری برشمردند واز ظهور استعدادهای نو و درخشان درعرصه شعر فارسی ابـراز خـرسنـدی کردند.
حضرت آیت الله خامنه ای، جلسه فرهنگـی ادبی شاعران را نمادی از پاسداشـت شعر و زبان و ادبیات فارسی برشمردند.
نیمه رمضان 84 / عرفان، پایداری، تجلیل از شهیدان و جانبازان
عباس کیقبادی، افشین علا، علی موسوی گرمارودی، سودابه امینی، سید محمد امین جعفری حسینی، سارا جلوداریان، سعید بیابانکی، حمید سبزواری، پرویز بیگی حبیب آبادی، ناصر فیض، مشفق کاشانی، محمد سعید میرزایی، محمدجواد محبت، آیت الله محمدی گلپایگانی، محمد حسین صفاریان، محمد حسین جعفریان، حجت الاسلام محمدحسین بهجتی، محمدعلی بهمنی، خسرو احتشامی، حسین اسرافیلی، حمیدرضا شکارسری، حامد حسین خانی، قادر طراوت پور، فاضل نظری، فرزانه قلعه قون، اسماعیل محمد پور و علیرضا قزوه شاعرانی بودند که در نیمه رمضان 84 در محضر رهبر انقلاب شعرخوانی کردند.
دراین دیدار صمیمانه تعدادی از شاعران سروده‌‌های خود را در مدح اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، عدالتخواهی امیر مؤمنان(ع)، انتظار ظهور حضرت صاحب الزمان(عج)، وصف ماه مبارک رمضان، عرفان، پایداری، تجلیل از شهیدان و جانبازان و چند موضوع دیگر قرائت کردند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار اهتمام
به ترویج و تعمیق زبان و ادبیات فارسی را ضروری برشمردند و از ظهور استعدادهای نو در
جوانان بخصوص بعد از انقلاب ابراز خرسندی کردند.
ایشان بر مضمون یابی و خلق و ابداع تعبیرات شعری نو تاکید کردند و افزودند: ذهن جوان و خلاق شاعران ما می تواند از مضامین نو برای ابداع مفاهیم سیاسی، عرفانی و اجتماعی استفاده کند.
مقام معظم رهبری همچنین به استفاده از لفظ قوی و روان در شعر و استفاده شاعران جوان از اصطلاحات و مفاهیم روز تاکید کردند.
حضرت آیت الله خامنه ای در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر استفاده از تعبیرات زیبا و قابل فهم بودن اشعار افزودند: شعر حتی اگر نمادین باشد باید برای مخاطب قابل فهم باشد.
نیمه رمضان 85/ وصف پیامبر گرامی اسلام(ص) و خاندان اهل بیت علیهم السلام
عبدالجبار کاکایی، افشین اعلا، میلاد عرفان پور، مصطفی محدثی خراسانی، فاضل نظری، ابوالفضل زرویی نصرآباد، علی داوودی، استاد مشفق کاشانی و علی محمد مودب از جمله شاعرانی بودند که در نیمه رمضان 85 شعرخوانی کردند.
اشعار شاعران در این شب در وصف پیامبر گرامی اسلام(ص) و خاندان اهل بیت علیهم السلام و شهیدان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و همچنین اشعاری با مضامین دینی و اجتماعی را قرائت کردند.
رهبر انقلاب اسلامی در این مراسم در سخنانی روند شعر و ادبیات فارسی را بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رو به رشد خواندند و تأکید کردند: شعرای کشور به ویژه شعرای جوان باید با استفاده صحیح و مناسب از زبان فاخر شعر، روح امید، حرکت و پیشرفت را در جامعه و مخاطبان خود بدمند.
ایشان با اشاره به اشعار خوبی که درخصوص مسائل ارزشی به ویژه شهادت، جهاد و دفاع مقدس سروده شده خاطرنشان کردند: باید فضای هنری و شعر در جامعه به سوی آرمانهای انقلاب و ایجاد شوق و انگیزه برای جبران عقب ماندگیها و تلاش خستگی ناپذیر سوق داده بشود.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه ویژگیهای شعر بعد از انقلاب، فضای شعر کشور را وارد مرحله جدیدی کرده است افزودند: مسئولان فرهنگی و اصحاب شعر و ادب باید این فضا را مغتنم بشمارند و در جهت حفظ و هدایت این دستاورد تلاش کنند.
ایشان همچنین شاعران جوان را به تلاش برای رسیدن به مدارج بالاتر شعر و ادب فارسی و اکتفا نکردن به یک حد خاص توصیه کردند.
نیمه رمضان 86/ شهیدان انقلاب اسلامی، دفاع مقدس
سال 86 هم مانند سال های دیگر حسینیه امام خمینی(ره) شاهد حضور شاعران جوان شد که سروده های خود را در وصف پیامبر اعظم(ص)، اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام)، شهیدان انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و همچنین اشعاری با مضامین دینی و اجتماعی، قرائت کردند.
رهبر انقلاب اسلامی، این جلسه صمیمی را جلسه ای نمادین برای تجلیل از شعر و شاعر برشمردند و خاطرنشان کردند: هنر شعر بعد از انقلاب اسلامی حرکت رو به رشد خود را آغاز کرده است و انتظار می رود این حرکت مبارک در ترسیم منحنی رشد خود به نقطه اوج تاریخی برسد.
ایشان وجود فکر و قالب نو، مضمون یابی و ترکیب های بدیع و استفاده خوب از کلمات را از ویژگی های بارز شعرای این دوران برشمردند.
حضرت آیت الله خامنه ای تجلیل و تکریم شاعران جوان را ضروری دانستند و خاطر نشان کردند: شعرِ شعرای جوان ما، حقیقتا از برخی آثار ادبی و شبه ادبی بی توجه به اسلام و انقلاب بالاتر است لذا شایسته است از آنان تقدیر و اشعارشان گردآوری و منتشر شود.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به لزوم توجه به نقد و نقادی در عرصه هنر و شعر تصریح کردند: نقد، شعر را صیقل و جلا می دهد و خصوصیات مثبت را برجسته می کند و انتشار اشعار زمینه خوبی برای نقد شعر است.
نیمه رمضان 87/ هجوم دشمن و طوفان شن تماشائیست ، بر کتیبه‌ی اعجاز در طبس باقیست
حسینیه امام خمینی(ره) مثل همیشه برای
دیدار آماده شده است تا شاعران شعرهایشان را برای عرضه در محضر رهبری بخوانند.
ساعد باقری اجرای جلسه را بر عهده دارد؛ باقری یادی کرد از قیصر امین‌پور.
استاد حمید سبزواری، شعرخوانی را آغاز کرد، مرتضی بی‌غم دومین شاعری بود که در این مراسم شعر خواند. او ادای احترامی نمود و به اساتید حاضر در مجلس گفت:«من از روزی که آگاه شدم در این مجلس حضور می‌یابم شعری را آماده کردم که به من گفتند این شعر نخوان! ساعدی گفت: چه کسی این را گفت؟ آقا فرمودند: «همان شعر که گفته‌اند نخوان، بخوانید. این طوری قضیه حل می‌شود!» بی‌غم شروع به خواندن شعری در وصف رهبر انقلاب کرد. «ای حوری بهشتی بر تو چاکر وی روح تغزل تو را مسخر»
بعد از آن که شعر تمام شد، آقا فرمودند: «علت مخالفت با این شعر مشخص شد!» ایشان با ظرافت نکته‌ای را بیان داشتند که چند باری هم روی آن تأکید کرده بودند. آقا فرمودند: «زبان قوی و خوبی است. برادرانه عرض می‌کنم، این زبان و طبع روان را صرف این جور چیزها نکنید. اینها مبالغه است و مصداق احسن‌ها اکذب‌هاست!»
مشفق کاشانی شاعر بعدی بود که خواند.
برای مرغ گرفتار تا قفس باقیست هزار بغض گلوگیر در نفس باقیست
به حیرتم که چرا خاتم سلیمانی به دست دیو سیه کاسه عبث باقیس
هجوم دشمن و طوفان شن تماشائیست بر کتیبه‌ی اعجاز در طبس باقیست
بر این رواق زبرجد نوشته‌اند به زر خلیج فارس بر جریده ارس باقیست
حامد عسگری شاعر بمی خواست که شعرش را بخواند. عسگری یک غزل – مثنوی نذر قربانیان زلزله بم در 5 دی ماه 1382 کرده بود:
داغ داریم، نه داغی که بر آن اخم کنیم مرگمان باد اگر شکوه‌ای از زخم کنیم
مرگ آن است که از نسل سیاووش باشد عاشقی شیوه‌ی رندان بلاکش باشد
در آخر شعر مکثی کرد و در تلاقی نگاه با آقا خواند:
گاه گاهی به لب عشق صدامان بکنید داغ دیدیم، باشد که دعامان بکنید
بم به امید خدا شاد خواهد شد نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
محمد کاظم کاظمی، شاعر نام آشنای افغان در این جلسه شعری با این مضمون خواند:
شام است و آبگینه دریاست شهر من دلخواه و دل‌فریب و دل‌آراست شعر من
از اشکهای یخ زده آیینه‌ها ساختم از خون دیده و دل خود خینه (حنا) ساختم
بعد از شعرخوانی شعرا، نوبت به مقام معظم رهبری رسید تا رهنودهایشان در خصوص شعر و شاعری را بیان کنند؛ ایشان شعر را ثروتی ملی، عظیم و پُر ثمر برای کشور دانستند و تصریح کردند: باید با ایجاد این ثروت بزرگ ، روز به روز آن را افزایش داد و برای نیازهای کشور از آن استفاده بهتر و برتر کرد.
حضرت آیت الله خامنه ای به رشد و گسترش دامنه شعر پس از انقلاب اسلامی اشاره و خاطر نشان کردند: بهترین شعرای قبل از انقلاب که در قله شعر زمان خود بودند، در عزلت و انزوا قرار داشتند و مجال ارائه شعر خود را پیدا نکردند اما امروز به برکت انقلاب اسلامی این میدان برای جوانان باز است تا اشعار خود را عرضه کنند.
رهبر انقلاب اسلامی به ضرورت سنجش واقعی و علمی برای افزایش کیفیت شعر اشاره کردند و افزودند: اشعار سروده شده جوانان در مقایسه با 15 سال پیش، صیقل یافته است و مضامین خوبی در آن مشاهده می شود.
حضرت آیت الله خامنه ای گسترش شعر را از وظایف دستگاههای مسئول و شعرا برشمردند و با تأکید بر تأمین نیازهای فرهنگی و اخلاقی کشور با زبان هنر و شعر، داشتن صفا، یک رنگی، روحیه اخوت و برادری، قدرت ابتکار و شجاعتِ نوآوری، خطر پذیری، ترحم به یکدیگر و امید به آینده را اخلاقیات مورد نیاز جامعه امروز برشمردند که با زبان هنر می توان فضای جامعه را با این ویژگی ها پُر کرد و آن را به صورت اخلاق ملی در آورد و راه تکامل را پیمود .
حضرت آیت الله خامنه ای به شعر پر مضمون اخلاقی و شعر نصیحت و پند سعدی، فردوسی، نظامی، سنایی، ناصرخسرو، جامی، واعظ قزوینی، صائب و بیدل در تاریخ ادبیات کشورمان که از لحاظ هنری در قله شعری قرار دارند اشاره کردند و خواستار گسترش مضمونی شعر آیینی و ارائه مضامین عالی عرفانی و معنوی در این عرصه شدند.
ایشان با اشاره به خلاءهای موجود در عرصه شعر سیاسی و انقلابی، توجه بیشتر به پیام عدالت و معنویت انقلاب اسلامی و ارائه اصیل آن را در قالب شعر مورد تأکید قرار دادند و تصریح کردند: انقلاب اسلامی با ارائه حرف نو در دنیا، قدرتهای بزرگ را به چالش گرفته و در مقابل زیاده خواهی استکبار ایستاده است.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به طبیعی بودن گرایش ذوقی هر شاعر، بر خارج نشدن فضای کلی شعر از حالت اسلامی و ایرانی تأکید کردند.
حضرت آیت الله خامنه ای در پایان این دیدار همچنین یاد و خاطره مرحوم قیصر امین پور را گرامی داشتند.
نیمه رمضان 88/ شعر، هنر مظلوم در رسانه های مکتوب
موسوی گرمارودی، علی معلم، مشفق کاشانی، وزیر ارشاد دولت دهم، امیری اسفندقه، یوسفعلی میرشکاک، دکتر حدادعادل و علیرضا قزوه که مجری جلسه است و جمعی دیگر از شاعران حضور دارند.
علیرضا قزوه با خواندن شعری درباره‌ی ماه رمضان جلسه را آغاز میکند:
بی تو ای جان جهان، جان و جهان را چه کنم؟
خود جهان می‌گذرد، ماندن جان را چه کنم؟
ماه شعبان و رجب، نم‌نم اشکی شد و رفت
خانه ابری‌ست خدایا! رمضان را چه کنم؟
شانه بر زلف دعا می‌زنم و می‌گریم
موسی من! تو بگو روز و شبان را چه کنم؟
صاحب "حیّ علی ...!" لقمه‌ی نوری برسان
سحر از راه رسیده‌ست، اذان را چه کنم؟
کاتبان تو مرا خطّ امانی دادند
کشته‌ی خال توام، خط امان را چه کنم؟
کاشکی جرم عیان بودم و تقوای نهان
پیش تقوای عیان، جرم نهان را چه کنم؟
استاد مشفق کاشانی؛ به عنوان اولین نفر شروع به شعرخوانی میکند و غزلی را برای حضرت ثامن‌الحجج می خواند:
رحمت حق می‌تراود از خراسان شما این من و این جان سرگردان به قربان شما
پای تا سر آتشم در شعله‌های اشتیاق چون شقایق‌های سوزان در خیابان شما...
استاد علی معلم: "از زبان حر و با هیچ مقدمه‌ای..." این جمله را می‌گوید و شروع میکند: "دل ای دل کار با اهل است، برجای باش، به دریا می‌روی..." پس از پایان شعر طولانی ایشان که با حرارت و شور حماسی خاصی خوانده شد رهبر انقلاب جمله‌ی همیشگی خود را خطاب به استاد معلم میگویند: "طیب‌الله أنفاسکم"
موسوی گرمارودی دو صفحه شعر نیمایی در وصف حضرت جوادالائمه آماده کرده است: "مجلسی علمی بیارای..." آقا از ایشان هم تشکر می‌کنند؛ "خیلی ممنون"
قادر طهماسبی شاعر بعدی است که مجری او را شاخص غزل امروز می‌خواند. "فرید" شروع به خواندن میکند؛ پرحرارت، پرشور و انقلابی. سروده‌ی آقای طهماسبی اولین شعر سیاسی این جلسه است که مورد تحسین همه‌ی حضار به خصوص رهبر انقلاب قرار می‌گیرد:
فلات نور چراگاه گاو نیست طمع ز مزرعه‌ی انقلاب بردارید...
محمدحسین جعفریان از مظلومیت شعر در رسانه‌های مکتوب و رسانه‌ی ملی گلایه دارد. رهبر نیز در جواب میگویند: "حق با شماست و بنده هم تأیید می‌کنم"
اما شعر آقای جعفریان که خود از جانبازان انقلاب است، درباره‌ی جانبازان و وضعیت برخورد با آنها در جامعه بود.
نوبت به آقای شرافت از قم رسیده که شعر خود را عرضه کند:
اوصاف تو از ابتدا تا انتها نور آئینه‌ای آئینه‌ای سرتا به پا نور
آئینه‌ای و خلق حیران صفاتت تابیده بر جان تو از ذات خدا نور...
خورشیدی و بر شانه خورشید رفتی فریاد می‌زد آسمان "نور علی نور"
تو بوتراب و همسر تو مادر آب اصل شما وصل شما نسل شما نور
پایان کار دشمنان توست با نار آغاز کار دوستان توست با نور
در مدح تو چشم غزل روشن که دیده است وصف تو را از ابتدا تا انتها نور
سعید بیابانکی می‌خواهد که شعر طنزش را بخواند:
...شکر ایزد که فناوری داریم صنعت ذره‌پروری داریم
با نود حال می‌کنیم فقط بس که ایراد داوری داریم
می‌توانیم صادرات کنیم بس که جوک‌های آذری داریم
ما برای اثبات اصل حجاب خط تولید روسری داریم
آن طرف روزنامه‌های زیاد این طرف دادگستری داریم
جای شعر درست و درمان هم تا بخواهی دَری بَری داریم...
بعد از شعرهایی که جوانان خواندند و آقا شنیدند حالا نوبت ایشان بود تا صحبت کنند و دیگران بشنوند؛ ایشان، با اشاره به ارتقاء سطح و رشد تحسین برانگیز شعر مجموعه شاعران انقلاب خاطرنشان کردند: لفظ، معنا، آهنگ، گزینش واژگان و گسترش تخیل، همه نشان دهنده رشد و بالندگی نهال شعر در کشور است.
ایشان شعر دوران انقلاب را یک حرکت مستمر، روبه جلو و دارای اوج ارزیابی و با اشاره به افزایش کیفی شعر شاعران پیشکسوت و رویشهای شگفت انگیز نسل جوان کشور افزودند: شعر انقلاب تاکنون آزمون موفقی را پشت سر گذاشته است ضمن آنکه حرکت بالنده شعر انقلاب باید به سمت اهداف و آرمانهای انقلاب استمرار یابد.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه اهداف و آرمانهای انقلاب مجموعه ای از ستاره های درخشان است که جهت پرواز را مشخص می کند افزودند: شعر انقلاب باید در خدمت مفاهیم و آرمانهای رفیع انقلاب همچون عدالت، اخلاق، «استقلال حقیقی از جمله استقلال فرهنگی» و بازیابی هویت ایرانی و اسلامی قرار گیرد و ما در دوران دفاع مقدس دیدیم که ملت ایران می تواند به سمت آرمانهای خود پر بگشاید و پرواز کند.
ایشان حوادث اخیر قبل و بعد از انتخابات در کشور را مانند یک رزمایش، موجب آشکار شدن نقاط ضعف و قوت و در مجموع یک نعمت بزرگ دانستند و با تشریح وظیفه سنگین اهالی فرهنگ و هنر در این قضایا خاطرنشان کردند: یک انسان هنری و فرهنگی وظیفه سنگین و خطیر بازگویی حقیقت و «تبیین و تبلیغ» را برعهده دارد و باید برای درک حقیقت تلاش و مجاهدت کند چرا که در حوادث فتنه گون، شناخت عرصه و اطراف آن و تشخیص «مهاجم و مدافع» و «دوست و دشمن» دشوار است.
ایشان بصیرت را لازمه تشخیص و شناخت عرصه و میدان دانستند و افزودند: اهل فرهنگ و ادب گوشه ای از حرکت عظیم و مستمر انقلاب اسلامی هستند که باید آنچه را به عنوان حقیقت می فهمند با فصاحت و بلاغت، بیان کنند چرا که با شیوه سیاستمداران نمی توان در عالم فرهنگ حرکت کرد بلکه باید با تبیین و رساندن حقایق، گره گشایی کرد.
رهبر انقلاب اسلامی جنگ نرم را واقعیت امروز دانستند و با اشاره به تذکرات و سخنان بیست سال گذشته شان خاطرنشان کردند: وقتی انسان، تجهیز، صف آرایی، دهانهای با حقد و غضب گشوده شده و دندانهای با غیظ فشرده شده علیه انقلاب، امام خمینی و آرمانهای نظام اسلامی را می بیند وجود این جنگ نرم را باور می کند هرچند ممکن است عده ای اینها را نبینند.
ایشان افزودند: در این جنگ نرم وظیفه مجموعه فرهنگی این است که هنر را تمام عیار و با قالبی مناسب به میدان آورد تا اثرگذار شود.
حضرت آیت الله خامنه ای در پایان این دیدار به شعرا توصیه کردند: آثار قدما و اساتید را بخوانید و انس بگیرید، در انجمن ها و جلسات نقادی، عیوب شعر را برطرف کنید و هیچگاه متوقف نشوید.
نیمه رمضان 89/ حرف های افشین اعلا و آرامشی که از رهبری می گیرد
قزوه، معلم، فاضل نظری، امیری اسفندقه، مجتبی رحماندوست و میرشکاک، حداد عادل و محمدی گلپایگانی و رشاد و حسینی-وزیر ارشاد- و محسن مومنی و موسوی گرمارودی.
علی معلم به عنوان نفر اول شروع به شعرخوانی می کند:
دریغ است از ولی اما ولی تنهاست بی‌مردم
علی آری علی حتی علی تنهاست بی‌مردم
علی موسوی گرمارودی هم شعر خواند و نوبت به میرشکاک رسید:
دادند به دست من دل‌مرده چراغی
هنگام عبور از شب بی‌روزن باغی
بعد از او هم حداد عادل شعر خواند. غزلی با ردیف گل سرخ.
نوبهار آمد و خندید دهان گل سرخ
سرخ شد بار دگر رنگ لبان گل سرخ
اولین شاعر جوانی که شعر خواند محمود حبیبی کسبی بود:
انسان امیر کشور تنهایی خود است
خلوت‌نشین معبر یک‌تایی خود است
بعد از شعر او رهبر یاد بیتی افتاد که به لحاظ مضمونی به شعر حبیبی نزدیک بود:
در آیینه مفتون حسن خویشتنی
زمانه‌ای‌ست که هر کس به خود گرفتار می‌شود/ آفرین خیلی خوب بود.
بعد از او قزوه به قادر طهماسبی (فرید) اشاره کرد و گفت: ایشان همه سال چله‌نشین ادبیات است و مشغول شعر و ادبیات و اخیرا داستان و رمان سروکار دارد. سالی یک بار ما ایشان را در این محفل‌ها می‌بینیم و حیف است که از ایشان استفاده نکنیم.
فرید گفت: شعری را می‌خوانم که علامه جعفری دوستش داشت. شاعر هم باید بهانه‌ای پیدا کند شعرش را بخواند.
نوبت علی داودی شد:
در لحظه‌های خسته این عصر دلتنگ آن رویای دیرینم
من سرگذشت تلخ یک قومم من رنج انسان نخستینم
رهبر بعد از شعر او آفرین گفت و ادامه داد: از آن شعرهایی است که آدم می‌خواهد بنشیند یک‌بار بخواند و تامل کند. ولی الفاظ خوب بود آفرین.
پونه نکویی شعرش را خواند:
سرمی‌گذارم به جنگل گیلان بیابان ندارد
وقتی که دلتنگ باشی بن بست پایان ندارد
بیت آخری که خواند آفرین‌های رهبر زیاد شد:
دریا اگر جوهر من هر برگ گل دفتر من
عاشق که بنویسد از عشق انگار پایان ندارد
نوبت افشین علاء که شد گفت: امشب سالگرد فوت مادر من است. اینکه دیر آمدم و زود خواهم رفت به خاطر این بود که نمی‌توانستم فرصت دیدار شما را از دست بدهم، مخصوصا در روزگاری که متاسفانه خیلی‌ها انگار منتظر هستند که بگویند کسی جدا شده از دامن شما در حالی که دامان پرمهر شما دامانی نیست که دوستان جداشدنی باشند ازش. هرجا که باشند حتی اگر غمگین و دل‌خسته با شما آرامش پیدا می‌کنند و این سری است که اول خدا و بعد خودتان هستید که دوستان خودتان را می‌شناسید.
رهبر گفت: همین‌جوره، من این را می‌دانم، گفت از این طرف که منم راه کاروان باز است.
علاء گفت: خیلی از دوستی‌ها در دوران ما دورادوره ولی از نوع دوستی اویس قرنیه.
رهبر خندید و گفت: این دور و دوستی که میگن همینه دیگه.
رهبر آخر شعر گفت: آفرین بسیار شعر خوبی بود ان‌شاءالله خود حضرت ام‌البنین و فرزندان بزرگوارشان به شما اجر بدهند.
ناصر فیض شعر طنزی را خواند و گفت:
با سر آمد علیرضا قزوه، شد سرآمد علیرضا قزوه
همه باید به یک طرف بروند، تا شود رد علیرضا قزوه
شعرهایش در ابتدا بودند، یک مجلد علیرضا قزوه
چاپ آثار او پس از چندی، شد مجدد علیرضا قزوه
نیست جایی و ارگانی، که نباشد علیرضا قزوه
شک ندارم که بیشتر از صد، شغل دارد علیرضا قزوه
شکر ایزد که زن گرفت و نماند، یک مجرد علیرضا قزوه
قزوه از فاضل نظری خواست شعری بخواند و اشاره کرد فاضل سه سال است در این مجلس شعر نخوانده و زحمات زیادی برای برپایی جلسه می‌کشد. فاضل که الان رییس حوزه هنری استان تهران است، غزل قشنگی خواند ولی تکراری. خیلی‌ها شعر را با او زمزمه می‌کردند:
مستی نه از پیاله و از خم شروع شد
از جاده سه‌شنبه شب قم شروع شد
بعد از شعرخوانی 30 نفر از شاعران؛ رهبر انقلاب صحبت هایشان را شروع کردند و گفتند: شعر امروز در کشور ما از لحاظ «زبان و تخیل، قوی» و دارای نگاه روشن به مرزهای دور، و دقت ریزبین در امور جاری زندگی است، به همین دلیل سبک جدیدی از لحاظ زبان، مضمون و محتوا در حال ظهور و بروز است که در آینده ابعاد آن بهتر شناخته خواهد شد.
رهبر انقلاب اسلامی، گرایش شعرای ورزیده و قدیمی به سبک جدید شعر امروز را یادآور شدند و افزودند: این سبک جدید روز به روز تکامل و رشد پیدا می کند و خوشحالیم که شعرای برجسته و خوبی در این حرکت شعری در حال هنرنمایی هستند.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به ضرورت اهتمام ویژه به شعر در بین هنرهای موجود و معاصر خاطرنشان کردند: کشور ما با داشتن سوابق تاریخی کهن و برخورداری از میراث متراکم و باارزش شعری، از جمله کشورهای درجه اول در این زمینه محسوب می شود.
حضرت آیت الله خامنه ای رشد و ارتقای شعر
در کشور را زمینه ساز بروز و تأمین دیگر هنرها دانستند و افزودند: ایران از استعداد
ریشه ای و توانایی پیشرفت در عرصه هنر برجسته شعر برخوردار است و هرچه در این زمینه
فکر، طراحی، مدیریت، مطالعه و پژوهش شود با توجه به این استعداد فراوان، زیاد نیست.
نیمه رمضان 90/ جمعیت ارباب وفا نگسلد از هم
صادق عصیان از مزار شریف، فضل‌الله قدسی از بلخ، ابراهیم امینی شاعر جوان کابلی، جنید شاعر افغانی مقیم آمریکا، محمدعلی عجمی از تاجیکستان. شاعران خارجی هستند که در دیدار نیمه رمضان سال 90 شرکت کرده اند و دیدار را فراملی کرده اند.
قزوه با شعری جلسه را شروع کرد و معلم اولین نفر بود که به رسم کسوت ترانه‌ای خواند. بعد از او موسوی گرمارودی. بر خلاف سال گذشته بعد از موسوی گرمارودی نوبت جوان‌ها شد و میلاد عرفان‌پور شروع به خواندن رباعی‌های زیبایش میکند.
علی شکراللهی و محمد رمضانی هم شعرهایشان را خواندند تا نوبت برسد به محمدعلی عجمی اهل تاجیکستان.
رهبر به عجمی گفت سلامش را به دوستان تاجیک، شاعران و ادیبان و فرزانگان آن‌جا برساند.
نفر بعدی ابراهیم امینی شاعر جوان افغان بود که شعر تقدیمی‌اش به شهید ناصری -که در مزارشریف شهید شد- را خواند.
بعد از او کم‌سن‌ترین شاعر مجلس، سجاد سامانی که برگزیده‌ی شعر دانش‌آموزی هم بود شعرش را خواند. نوبت به خانم‌ها رسید و سیمین‌دخت وحیدی که مثل پارسال وقتش را داد به جوان‌ها. راضیه رجایی، مهری جهانگیری و خدیجه رحیمی از خانم‌ها شعر خواندند. تا نوبت دوباره برسد به آقایان و علی‌محمد مؤدب تا شعری برای آیات القرمزی شاعره‌ی بحرینی بخواند.
مهدی مظاهری و بعد از او سیدابوطالب مظفری که او هم افغان ولی مهاجر به ایران است خواندند تا میکروفن جلوی مصطفی محدثی خراسانی قرار بگیرد. محدثی شعری کوتاه خواند و بعد اجازه خواست تا مطروحه‌اش را بخواند.
محمد جواد محبت هم شعر خواند و بعد از او محمدکاظم کاظمی که او هم افغان است، شعری طنز درباره‌ی افغانستان خواند. رهبر بعد از شعر او گفت: شعر طنز از آقای کاظمی ندیده بودیم تا حالا. البته قضایای افغانستان طنزش هم آدم را به گریه می‌اندازد. إن‌شاءالله خدا هرچه زودتر به این ملت رحم کند تا از شر بیگانگان خلاص شوند.
ساعت نزدیک یازده شب بود که رهبر با تبریک عید ولادت امام حسن علیه‌السلام شروع کرد و با ابراز خرسندی از تداوم این جلسه و بیتی خواند:
جمعیت ارباب وفا نگسلد از هم
این سلسله تا روز جزا نگسلد از هم
و گفت این بیت هم خبر است هم دعا.
بعد از این دعا، همه قلم ها را به دست گرفتند تا به مانند هر سال بشنوند که رهبری توصیه های امسال شان چیست؟ و چه رهتوشه ای برای شاعران دارند.
ایشان حرکت کلی در شعر کشور را «پیش رونده» توصیف و خاطرنشان کردند: دوره کنونی، دوره اوج و شکوفایی مجدد شعر فارسی را نوید می دهد.
رهبر انقلاب اسلامی در مقایسه شعر امروز کشور با دوره دویست ساله اوج سبک هندی، «تعداد و کمیت شعرا» و نیز «نوآوری در مضمون اشعار » را دو شباهت برجسته ی این دو دوره برشمردند.
ایشان تعداد شعرای جوان و پیشکسوت کشور را بی سابقه خواندند و افزودند: انقلاب اسلامی، معارف و هنر را به متن مردم و جامعه آورد و اگر همین روشِ 30 ساله ادامه یابد تعداد شعرای ما به مراتب بیشتر از تمام دورانهای گذشته خواهد شد.
حضرت آیت الله خامنه ای در بیان دومین ویژگی شعر کنونی کشور خاطرنشان کردند: در هیچ دوره ای سابقه ندارد که این همه مضمون نو و حرفهای تازه در شعر راه پیدا کند و طبیعی است که هر زمان مضمون نو پدید آید به دنبال آن ترکیب جدید ساخته می شود و زبان شعر به تدریج پخته تر و استوارتر می شود.
ایشان ظهور قله های بی نظیر شعر فارسی را نیازمند زمان و تلاش بیشتر دانستند و با تمجید از مضمون مناسب و شجاعت در شعر جوانان به آنان توصیه کردند: «توقفِ در جا» و «احساس به منزل رسیدن» سکون آور و خستگی آفرین است لذا با تلاش بیشتر، خود را به اوج شعر نزدیک کنید.
حضرت آیت الله خامنه ای در ادامه این دیدار به ویژگی زمان حاضر و بیداری اسلامی ایجاد شده در منطقه اشاره و خاطرنشان کردند: این بیداری اسلامی، اثر گرفته از حرکت عظیم ملت ایران بود چرا که انقلاب اسلامی، تحولی بنیان برافکن برای سنتهای طاغوتی و نظام سلطه بود و این تحول، ملت ایران را به اسوه و الگوی ملتها تبدیل کرد.
ایشان با اشاره به ضرورت پاسداشت گفتمان انقلاب اسلامی افزودند: شعرای انقلاب باید مراقب باشند در پرداختن به شعر اعتراضی، به زبان مخالفان اصل حرکت آزادیخواهانه و انقلابی ملت ایران نزدیک نشوند.
نیمه رمضان 91/ داستان انرژی هسته ای از دید شاعران دور نماند
در این دیدار هم شاعرانی از کشورهای دیگر حضور دارند؛ قزوه، موسوی گرمارودی را دعوت کرد به خواندن شعر می کند. گرمارودی اخوانیه ای برای مرحوم مهرداد اوستا خواند.
زکریا اخلاقی، شاعر شعری را با مضمون بیداری اسلامی خواند، آقا بعد از تمام شدن شعر اخلاقی گفتند: یک جای شعر گفتید «گلهای حماسی» . اخلاقی آن مصرع را خواند و توضیح داد گلهای حماسی هم اشاره دارد به حماسه‌های بیداری اسلامی و هم به گروه حماس. آقا گفتند: اگر اشاره داشته باشد به حماس اشکال ندارد وگر نه «گلهای حماسه» باشد درست‌تر است. اخلاقی هم تایید کرد و گفت: بله وزنش هم تغییر نمی‌کند.
سیدعلی لواسانی شاعر بعدی بود و شروع کرد:
نگذار باز از سفرت بی‌خبر مرا
یک بار هم اگر شده با خود ببر مرا
سیدعلیرضا شفیعی، دانش آموزی بود که با معرفی قزوه شروع کرد و رباعی و غزلی خواند. رباعی اش خیلی بر نظر آقا نشست.
پاک است و زلال مثل دریا دل تو
باید ز دلم پل بزنم تا دل تو
امروز چقدر بی امان باریدی
ای ابر بگو چه کرده غم با دل تو
مرتضی حیدری آل‌کثیر شعری عربی خواند برای ملتهایی که در منطقه بیدار شده اند. آل کثیر را با ابوذیه ای که در جلسه شعرای عرب با رهبر انقلاب خواند به یاد دارم و ابوذیه ای که آقا بعد از یکی از شعرهای او خوانده بود.
عسگر حکیم که زمانی رییس اتحادیه نویسندگان در تاجیکستان بوده است این چنین خواند:
زیر طاقت کمانداران، به دل رمیده غمگینم
به کمان چگونه خو گیرم، به کمین چگونه بنشینم
دکتر محمد مهدی سیار خواند:
زمین از برگ، برگ از باد، باد از رود، رود از ماه
روایت کرده‌اند اردیبهشتی می‌رسد از راه
رهبر خواست دوباره این بیت را بخواند و وقتی سیار خواند ایشان با لبخند گفت: سندش معتبره. و جمع خندید.
سیار می‌خواند و آقا در پایان هر مصراع و بیت آفرین نثار شعر و شاعر می‌کردند.
امید مهدی نژاد خواند:
وقتی که زاهدان خداجو، دنبال مال و جاه می‌افتند
مردم به خنده‌های نهانی، رندان به قاه‌قاه می‌افتند
شعر، طنز جدی و محکمی داشت و واقعا مورد توجه جمع قرار گرفت. از این گوشه و آن گوشه مجلس احسنت می‌گفتند در پایان هر بیتی. شعر که تمام شد رهبرانقلاب گفتند: غزل شسته رفته و خوبی بود. طنز خوبی هم داشت ولی در آن بیت یکی مانده به آخر با «نه امیدی» من موافق نیستم. هر کاری که ما می‌کنیم چراغ امید را خاموش نکنیم.
قنبرعلی تابش از افغانستان شعری برای مردم میانمار خواند:
سخن، چاک کفن بر «نوگل سرخ دل‌افگار» است
سخن طفلی‌ست خاکستر که تابوتش میانمار است
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این دیدار با اشاره به اینکه کاروان شعر در کشور با سرعت، دقت و جهت گیری درست به پیش می رود خاطرنشان کردند: با استمرار این حرکت، کشورِ عزیزِ ایران بار دیگر هدیه ای ارزشمند به تمدن و فرهنگ جهانی و خصوصاً این منطقه، اهدا خواهد کرد.
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: شعر علاوه بر اینکه ظرفی برای بیان احساس شاعرانه است باید در خدمت ارزشها باشد و شاعر در عمل به وظیفه و مسئولیت خود، این نعمت بزرگ الهی را در خدمت به دین، اخلاق، انقلاب و معرفت افزایی قرار دهد.
ایشان مضمون آفرینی و در پی آن، جوششهای ذوقی را در این زمینه ضروری دانستند و تصریح کردند: شعر می تواند به "معرفت دینی و اخلاق مردم" و "حرکت انقلابی ملت" خدمت کند و این کار حتی با یک یا دو بیت شعر انقلابی،اخلاقی و معرفتی در یک غزل محقق می شود و تأثیر می گذارد.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به اهمیت سه رکن "لفظ مناسب"، "مضمون سازی و مضمون یابی" و "احساسات لطیف شاعرانه" افزودند: قالب شعر نمی تواند نسبت به مسائل موجود کشور بی تفاوت باشد یا از آن صرف نظر کند.
رهبر انقلاب اسلامی ظلم بزرگ هسته ای در حق ایران و ترور دانشمندان را نمونه ای از واقعیات و مسائل موجود کشور برشمردند و تصریح کردند: جبهه استکبار با همه قدرتِ تبلیغاتی و تشکیلاتِ سیاسی خود و با خباثت تمام در مقابل ملت ایران ایستاده است و ملت ما هم مقاومت می کند و این حادثه ملی نباید از نظر شاعر متعهد دور بماند، چرا که در مصاف حق و باطل نمی شود بدون موضع باقی ماند.
رهبر انقلاب اسلامی با یادآوری بی تفاوتی برخی مدعیان میهن دوستی نسبت به مسائل جنگ تحمیلی و اشغالگری دشمن خاطرنشان کردند: همین افراد، پوچ گرایی، اهمال گرایی و بی تعهدی به دین، اخلاق و مسائل اساسی کشور و انقلاب را تبلیغ می کنند در حالی که هیچ واکنشی درباره تعهد به بیگانه و دشمن از خود نشان نمی دهند.
حضرت آیت الله خامنه ای در پایان توصیه
کردند: کسانیکه در جبهه حق و معنویت، سرمایه هنری خود را خرج می کنند، دائم مراقب خود
باشند و در مسیر حق استقامت به خرج دهند.
نیمه رمضان 92/ شبی که غزل ها همه عاشقانه بود
یا رب از سرمستی غفلت به هوش آور مرا
از شراب معرفت چون خُم به جوش آور مرا
این بیتی بود از مرحوم قهرمان که علیرضا قزوه با آن دیدار نیمه رمضان 92 را شروع کرد.
حمید سبزواری به عنوان اولین شاعر این گونه خواند:
مگو که کشتی از این موج بر کران نرود
که بر دماغ خرد هرگز این گمان نرود
کیومرث عباسی قصری -از قصرشیرین- شعر خواند:
نه شهر دارد نه کوه و صحرا
توان و تاب جنون ما را
به شهر ما را زنند زنجیر
به کوه و صحرا زنند خارا
شعر این مرد موسپیدکرده زیبا و دلنشین بود. آقا بعد از تحسین او رو به قزوه کردند و گفتند: از ایشان مثل اینکه شعر نشنیده بودیم؟
بعد، غلامرضا شکوهی -از مشهد- شعر خواند که آقا بعد از شعر او بالبخند گفتند: شعر طعم مشهد می‌داد.
علی انسانی هم از وقت خودش به نفع جوان‌ها گذشت.
مبشّر از افغانستان اولین شعر را خواند درباره‌ی بهار.
عزیز مهدی -جوان هندی- قبل از شعرخوانی سلام کرد و سلام همه‌ی مقلدان آقا در هندوستان را ابلاغ کرد. آقا هم فرمودند «علیکم و علیهم السّلام». بعد غزلی خواند:
بوی نارنج آمد از آرامگاه پیر ما
شد دعای صبحگاهی ناله‌ی شبگیر ما
قزوه کاظمی را معرفی کرد برای خواندن. کاظمی گفت وقتش را بدهد به یک جوان افغان. آقا گفت: کاظمی خودش جوان است، بفرمایید. او هم گوش کرد و شعر قوی‌ای خواند درباره‌ی قلمرو پاره‌پاره‌شده‌ی جغرافیای زبان فارسی:
بادی وزید و دشت سترون درست شد
طاقی شکست و سنگ فلاخن درست شد...
شعر کاظمی درباره‌ی جداشدن سرزمین‌های اسلامی و فارسی به کوشش بیگانگان بود و رهبر انقلاب حسابی آفرین گفتند و ادامه دادند: آن چیزی که احیاناً بیشترین امید به آن هست که این مقصود را برآورده کند، همین کاری است که الان شما دارید می‌کنید. یعنی گفتن! گفتن ... پراکندن این فکر؛ آن هم در قالب ابیات زیبا و سخن استوار فارسی. آفرین.
کاظم نظری‌بقا غزلی آذری خواند. آقا بعد از شعر او آفرین گفتند و ادامه دادند: خدا ان‌شاءالله به شما توفیق بدهد. آللاه کمک اِلَ‌سین. قزوه بالبخند گفت: ترکیش سخت بود! و آقا هم فرمودند: بله، خیلی سخت بود.
حافظ ایمانی از خراسان، امیر سیاهپوش از لرستان و علی عباسی از تهران هم شعر خواندند
در شهر من این نیست راه و رسم دلداری
باید بفهمم تا چه حدی دوستم داری
پدرام پاک‌آیین شعری درباره جناب مالک اشتر خواند و قادر طراوت‌پور -شاعر یاسوجی- قصیده‌ای را به حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها تقدیم کرد. که حضرت آقا بعد از آن گفتند: خیلی خوب؛ قصیده‌ی مفصل و مطنطن و خوش‌لفظ و خوش‌مضمونی بود.
در ادامه، خلیل ذکاوت از لامرد فارس غزلی خواند که آقا با توجه به مضمون غزل او گفتند:
تو هم در آینه حیرانِ حسن خویشتنی
زمانه‌ای‌ست که هرکس به خود گرفتار است
مهدی مظاهری در غزلی که خواند، در مصرعی از آقا با عنوان «یار خراسانی» یاد کرد.
وقتی نوبت شعرخوانی غلامعلی مهدی‌خانی (با تخلص مجرد) از شیراز شد، گفت: دو غزل دارم؛ یکی درباره‌ی حضرت زهراسلام‌الله‌علیها و یکی عاشقانه، کدام را بخوانم؟ آقا گفتند: «عاشقانه بخوان.» و او خواند:
به باغِمان دم اردیبهشت جان بدهد
اگر خزان به درختانمان امان بدهد
اسفندقه قطعه و غزلی زیبا برای استاد قهرمان خواند که بیت به بیت مورد تشویق رهبر و حضار قرار می‌گرفت. در یکی از بیت‌های غزل اسفندقه خواند:
برگشته‌ای دوباره به پنجاه‌سالگی
هشتاد و چند سال دگر همچنان بمان
آقا گفتند: «البته ایشان گوش نکرد!» و همه خندیدند.
حسینی، وزیر ارشاد شعری درباره‌ی همین جلسه خواند:
چو ماه چهاردهی به نیمه ماه
گرفته‌ام من از این شب به صدق گواه
دراز باد شب بیدلان در این محفل
دروغ باد اگر صبح صادق است پگاه
نقطه اوج این مراسم صحبت های رهبری است؛ صحبت هایی که می تواند سند راهبردی شاعران و مسئولان فرهنگی برای یک سال پیش رو باشد؛ ایشان در این دیدار با اشاره به حرکت مستمر و رو به جلو و پیشرفتهای قابل توجه در شعر کشور خاطرنشان کردند: شعر یکی از برجسته ترین هنرهاست و هنرمندان شاعر مسئولیت سنگینی در قبال مسائل اصلی کشور و حرکت عظیم تاریخی و الهام بخش انقلاب اسلامی دارند که باید این هنر بسیار فاخر و کهنه نشدنی را در خدمت انجام این مسئولیتهای بزرگ قرار دهند.
حضرت آیت الله خامنه ای، "احساسات بشری"، "دلتنگی ها" و "اندیشه و حکمت" شاعر را سه فصل تشکیل دهنده شعر خواندند و افزودند: بیان احساسات شاعرانه و عاشقانه و همچنین بیان دلتنگی ها از آنچه در زندگی جاری وجود دارد، دو بخش از شعر است که به رسمیت شناخته می شود اما نباید با افراط در این دو بخش، حکمت و اندیشه در شعر نادیده گرفته شود.
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به شعر برجستگان و بزرگان شعر و ادب فارسی نظیر سعدی و حافظ و صائب، گفتند: در سروده های این شاعران بزرگ بیان احساسات و دلتنگی ها وجود دارد اما "حکمت و اندیشه" نیز در سراسر اشعار آنان گسترده است و در واقع اندیشه حکیمانه است که شعر و شاعر را به قله می رساند.
ایشان شعر کودک را که متضمن مفاهیم حکمت اسلامی و سیاسی باشد، از موضوعات مهم و ضرورت های عرصه ی شعر خواندند و خاطرنشان کردند: در کنار پرورش استعدادهای جوان لازم است حکمت اسلامی و ایرانی در اشعار فارسی گنجانده شود.
نیمه رمضان 93/ شعر پاسبان «مشخصه ها»، «مزیتها»، و «هویت» فرهنگی ملت باشد
به رسم مهمان‌نوازی شعرخوانی دیدار 93 از خارجی‌ها شروع می شود، «ظهیر احمد صدیقی» که حافظ کل قرآن است و استاد همان دانشگاهی که علامه اقبال لاهوری در آن درس خوانده و درس داده. ظهیر احمد با لهجه‌ای بسیار سخت شعر می‌خواند:
ای عزیزان عجم! ای صاحبان دین و دل
دیدن خضر و مسیحا هست دیدار شما
«بلرام شکلا»، شاعر هندی شعری درباره حضرت علی (ع) می خواند:
به من رساند نسیم سحر سلام علی
برهمن‌ام که شدم چون عجم غلام علی
«آنابرزینا»، بانوی اوکراینی این چنین می خواند:
این خاک گهربار که ایران شده نامش
شیری است که در بین دو دریاست کنامش
آقا بعد از شعر گفتند: آفرین آفرین. طیب‌الله أنفاسکم.
حسین عباسپور که شعری برای امام حسن (علیه‌السلام) می‌خواند:
بارها از سفره‌اش با این که نان برداشتند
روز تشییع تنش تیر و کمان برداشتند
رضاشیبانی، نفر بعدی است با شعری امام زمانی (عجل‌الله‌فرجه):
طلوع می‌کنی آخر، به نور و نار قسم
به آسمان، به افق‌های بی‌سوار قسم
شیبانی در جایی از شعرش می‌خواند:
به خون نشسته دلم مثل قالی تبریز
به حلقه و گره و مرگ و چوب دار قسم
دلم شبیه گسل‌های شهر تبریز است
به این سکوت... به این صبر پایدار قسم
کجا روم که دمی شهریار خود باشم؟
نه شهر مانده... نه یاری... به شهریار قسم
همین ابیات بهانه می‌شود تا آقا بگویند: تبریزلی سن ها؟ از ترویج قالی تبریز در شعر معلوم است. شهریار هم مثل شما بوده در این سن و سال. من همیشه گفتم اینجا منزل اول شماهاست. منزل آخر نیست. تازه باید شروع کنید به بهتر بودن و بهتر شدن. إن‌شاءالله از شهریار هم جلو بزنید.
علی فردوسی، شاعر جوان بعدی است با شعری تقدیمی به مردم غزه:
ناگاه بی‌مقدمه آمد به حرف، سنگ
این گونه گفت و سخت مرا بیقرار کرد
تنها به یک جوان فلسطینی‌ام بده
با من ببین که می‌شود آنگه چه کار کرد!
شاعر کرجی، علی قنبری، شعری درباره امام رضا (علیه‌السلام) می‌خواند:
هرچند که در شهر تو بازار زیاد است
باید برسم زود... خریدار زیاد است
من دربه‌در پنجره‌فولادم و دیری است
بین من و آن پنجره دیوار زیاد است
«محمدحسین ملکیان» که شعری با موضوع جنگ می خواند:
جنگ یک جدول تناسب بود، تا جوابش همیشه این باشد
پدرم ضربدر چهل درصد، حاصلش بخش بر زمین باشد
عده‌ای را ضریب منفی داد، عده‌ای را به هیچ قسمت کرد
تا هر آن کس که سوء نیت داشت، تا ابد زیر ذره‌بین باشد
سعید طلایی مسئولیت خواندن شعر طنز را در جلسه به عهده گرفته است. شعری درباره نماز خواندن آدم‌های سبک‌سر!
فکرم همه جا هست، ولی پیش خدا نیست
سجاده زردوز که محراب دعا نیست
از شدت اخلاص من عالم شده حیران
تعریف نباشد، ابداً قصد ریا نیست!
از کمیت کار که هر روز سه وعده
از کیفیتش نیز همین بس که قضا نیست
یک ذره فقط کُندتر از سرعت نور است
هر رکعت من حائز عنوان جهانی است!
آقا بعد از اتمام شعرخوانی ها میگویند :
کاش امشب همگی شعر بخوانند اینجا
بعد از آن تا سحری جمله بمانند اینجا
جوانان در این دیدار غوغا کردند؛ آنقدر شعرهای زیبا خواندند که رهبری مدام تشویق شان می کردند؛ ایشان در ابتدای صحبت هایشان با توصیه به بهره‌گیری از نسیم معنوی و قدسی شب‌های قدر، کارکرد اولیه و طبیعی شعر را پاسخگویی به افکار، احساسات و دلتنگی های شاعر خواندند و افزودند: البته کارکرد اصلی شعر، عبارت است از: حضور و اثرگذاری بر خلوت ذهن و دل انسانها و تغذیه فکری مخاطبان.
ایشان با اشاره به تلاش شیاطین برای ورود به این خلوت فکری با هدف تزریق ارزشهای شیطانی، خاطرنشان کردند: شاعر وظیفه دارد همانند شعرای بزرگ تاریخ فارسی، با ورود هنرمندانه به این محدوده، خلوت مخاطبان خود را با معنویات و با دمیدن روحیه امید، نشاط و تحرک و پیشرفت غنی سازد و این عناصر را که سازنده هویت حقیقی ملت هستند، تقویت کند.
رهبر انقلاب اسلامی، اصلاح «ناهنجاریهای اجتماعی» را در گروی اصلاح درونی انسانها و انگیزه‌مندی و امیدواری و نشاط آنها خواندند و درخصوص کارکرد اجتماعی شعر افزودند: «مشخصه های فرهنگی» و «مزیتهای فرهنگی»، هویت فرهنگی یک ملت را تشکیل می دهند و شعر نیز باید پاسدار همین هویت ملی باشد و آن را غنی و پاکیزه کند.
حضرت آیت الله خامنه ای در بیان اهمیت «هویت فرهنگی»، خاطرنشان کردند: هویت فرهنگی همان «عقلانیت معنوی» و «خرد جمعی» است که اصل و منشأ حیات و امتیازات یک ملت است و انقلاب اسلامی و امام بزرگوار ما نیز ساخته و پرداخته همین هویت فرهنگیِ برخاسته از حکمت و اندیشه های والا هستند.
ایشان، وجود انگیزه‌ی مهم «پاسداری از هویت فرهنگی» را زمینه ساز احساس وظیفه برای مقابله با تهاجم آشکار دشمن به هویت ملی خواندند و گفتند: اشکال برخی این است که اصل تهاجم گسترده‌ی جبهه سوگند خورده علیه هویت اسلامی و هویت فرهنگی را با وجود نشانه های آشکار آن نمی بینند، اما شاعر با روح هنری و نگاه تیزبین و دغدغه مند خود، به دفاع از این هویت برمی خیزد.
رهبر انقلاب در ادامه با یادآوری واقعیت های تلخ دنیای امروز نظیر دست اندازی قدرتها به «استقلال، ثروت، دین، معنویت، ناموس و اخلاق ملتها» و دگرگون کردن حقایق با سلطه تبلیغاتی، به حوادث دردناک غزه اشاره و خاطرنشان کردند: گاهی برای کشته شدن یک حیوان در گوشه ای از دنیا، چنان جنجال تبلیغاتی براه می اندازند، اما تهاجم اخیر به غزه و کشته شدن بیش از 100 تن که اغلب آنان نیز کودکان معصوم و مظلوم هستند، نه تنها برایشان اهمیتی ندارد بلکه امریکا و انگیس رسماً از این حملات حمایت می کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای تأکید کردند: واقعیت امروز دنیا، حمایت بی واهمه سلطه گران از هر بدی و پلشتی و فساد و نجاستی است که در خدمت منافعشان باشد و در مقابل، با هر پاکی و قداستی که با منافعشان سازگاری نداشته باشد، بطور وحشیانه برخورد و معارضه می‌کنند.
ایشان پس از تشریح این واقعیات تلخ، این سؤال را مطرح کردند: شاعرِ برخوردار از «شعور و درک و فهم و قدرت بیان»، چه تکلیفی در قبال این واقعیات و شرایط دارد؟
رهبر انقلاب اسلامی در پاسخ به این سؤال
گفتند: شاعر باید با برخورداری از این امتیازات که در واقع نعمت و حجت الهی است، به
یاریِ جبهه مظلوم برآید و حق و حقیقت را با شعر خود نشان دهد.
رهبر انقلاب در پایان با اظهار خرسندی از
پیشرفتهای کاروان شعر کشور بخصوص شعر شاعران جوان و شعر انقلاب اسلامی، افزودند: شرط
اصلی ماندگاری و اثرگذاری شعر، علاوه بر مفهوم و مضمون خوب، برخورداری از ترکیب و شاکله
هنری قوی است.
چشم به راه نیمه رمضان 94
