احتمال طغيان ۱۳ ميليون تن نمک در دریاچه ارومیه/ نتيجه ۲۶ راهکار عملي چه شد؟

11:53 - 18 خرداد 1394
کد خبر: ۵۳۵۰۷
سطح تراز آبي درياچه اروميه نسبت به سال گذشته کاهش يافته است.
به گزارش "رویکرد"، چندي قبل مجري طرح احياي درياچه اروميه از احياي اين درياچه طي ۱۰ سال آينده خبر داده و گفته بود که در حال حاضر ارتفاع درياچه اروميه نسبت به سال گذشته تنها يك سانتي متر افزايش داشته است اما اين در حالي است که در ۱۳ سال گذشته سطح درياچه اروميه ۶ متر پايين رفته است و دومين درياچه آب شور دنيا و بزرگترين درياچه داخلي ايران در خطر خشک شدن کامل است.درياچه اروميه در شمال غربي و در منطقه آذربايجان و بين دو استان آذربايجان شرقي و غربي واقع شده است، اين درياچه بزرگ‌ترين آبگير دائمي آسياي غربي است که در غرب فلات ايران قرار گرفته است و پارک ملي درياچه اروميه پس از مرداب انزلي از جالب‌ترين و نغزترين زيستگاه‌هاي طبيعي جانوران در ايران به شمار مي‌رود.مدت‌هاست که درياچه اروميه وضعيت خوشي ندارد و ناخوش بودن اين درياچه، زيست‌محيط منطقه را تغيير خواهد داد که نمونه بارز اين تغيير، تبديل هواي معتدل منطقه به هواي گرمسيري با بادهاي نمکي خواهد بود.

خشکي درياچه و علل آن
در سفر اخير رئيس جمهور به آذربايجان شرقي مقرر شد اعتبار مورد نياز براي احياي اين درياچه اختصاص داده شود تا ۲۶ راهکار عملي ارائه شده که با حضور وي به تصويب رسيده به اجرا درآيد و احياي درياچه اروميه به عنوان يک اولويت کشوري مطرح گرديد.

گفته مي شود که با اختصاص ۹۰ درصد منابع آبي منطقه به بخش کشاورزي، تبخير زياد درپي گرم شدن هوا و برداشت غيرمجاز از آب‌هاي زيرزميني درپي حفر چاه، خشک شدن اين درياچه بوقوع پيوسته است.

حال درياچه چطور است؟
اما حال اين درياچه با تدابير دولت و تدبير و اميد چگونه است؟ آيا تغييري داشته يا خير.علاوه بر بارش‌هاي اخير وآزادسازي سدها براي افزايش تراز درياچه اروميه، ولي همچنان اين درياچه به علت اهميت زيست‌محيطي براي منطقه و براي کشور و همچنان نيازمند توجه و حمايت است هم‌اکنون کاهش آب درياچه نسبت به سال هاي قبل کمتر بوده، سال هاي قبل سطح آب درياچه به ميزان ۲۰ تا ۴۰ سانتي‌متر در برخي ماه‌ها کاهش مي‌يافت ولي در سال جاري اين ميزان کمتر بوده و نزديک ۹ يا ۱۰ سانتي‌متر گزارش شده است.

احتمال طغيان ۱۳ ميليون تن نمک
چندي قبل عيسي کلانتري دبيرکل خانه کشاورز با بيان اينکه کشور ما در معرض تهديد است، اعلام کرد: در حالي که طبق آمارهاي بين‌المللي نبايد بيش از ۴۰ درصد از آب‌هاي تجديد نظر استفاده کنيم متأسفانه طبق آمار وزارت نيرو از همه آب‌هاي کشور که ۱۲۰ ميليارد مترمکعب است، ۸۰ درصد و طبق نظر کارشناسان از ۹۶ درصد آب‌هاي تجديد نظر استفاده مي‌شود که اين ميزان در اروميه ۷۰ درصد است و خطر بزرگي براي تمدن کشور محسوب مي‌شود.

وي در پاسخ به سوالي که برخي بينندگان که چرا درياچه اروميه انتخاب شد گفت: دليل انتخاب آن اين بود که در شعاع ۷۰ کيلومتري اين درياچه ۵ ميليون نفر زندگي مي‌کنند و از طرفي ۱۳ ميليون تن املاح در اين درياچه وجود دا دکه اگر اين املاح بلند شوند جايگزين شدن ۵ ميليون نفر راحت نيست.همچنين بايد گفت که براي درياچه هامون نيز ۵۰۰ ميليارد تومان تخصيص داده شده است.

کاهش ۴۰ درصد مصرف آب در طول پنج سال
از طرفي استانداري آذربايجان شرقي با اجراي طرح‌هاي اطلاع‌رساني آموزشي اعلام حمايت از درياچه را اروميه دارد.خليل ساعي، مدير کل بحران استانداري آذربايجان شرقي در خصوص احياي درياچه اروميه مي گويد:وظيفه استانداري در احياي درياچه اروميه در راستاي اجراي برنامه‌هاي فرهنگي و اجتماعي است.۱۲ شهرستان در حوزه درياچه قرار دارد که کارگاه‌هاي آموزشي مختلفي براي تمامي کشاورزان و خانواده‌هاي آنها برگزار شده است.وي با اشاره به وظايف دستگاه‌هاي اجرايي گفته که جهاد کشاورزي بايد سالانه با کاهش ۸ درصدي آب صرفه‌جويي کند و در طول پنج سال ۴۰ درصد مصرف آب توسط اين سازمان کاهش يابد و آب منطقه‌اي استان نيز بايد اقداماتي در خصوص لايروبي انجام دهد و مسيرهاي منتهي به درياچه را لايروبي کند.اداره کل منابع طبيعي استان نيز بايد با کاشت گياهان شورپسند بتواند جلوي ريزگردها را بگيرد.

ساعي در ادامه به نقش محيط‌زيست استان در خصوص شناسايي کانون‌هاي توليد ريزگردها در احياي درياچه اشاره کرد و گفت: بايد بحث احداث پل ميان گذر در وسط درياچه اروميه مشخص شود که آيا در خشک شدن درياچه مؤثر بوده است يا نه؟
ساعي گفت:زماني که دستگاه‌هاي اجرايي به وظايف خود عمل کنند ريزگردهاي نمک درياچه تثبيت مي‌شوند.

نياز به شش ميليارد دلار اعتبار براي احياي درياچه اروميه
از سوي ديگر نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي گفت : شش ميليارد دلار اعتبار براي احياي درياچه اروميه نياز است .جهانگيرزاده گفته بود که ميزان ثروت توليدي بخش کشاورزي حوضه آبريز درياچه اروميه سالانه يک ميليارد و ۱۰۰ ميليون دلار برآورد شده اين در حالي است که ۶ ميليارد دلار اعتبار براي احياي درياچه اروميه نياز داريم .وي تصريح کرد: اعتبار مورد نياز براي احيا درياچه اروميه، پنج و نيم برابر ثروت توليدي در اين حوضه است .جهانگيرزاده اضافه کرد: پايش وضع درياچه اروميه، اجراي طرح هاي آبخوان داري و آبخيزداري، برنامه ريزي براي اجراي طرح هاي انتقال آب، لايروبي مسيرهاي آبي و احداث کانالهاي سدهاي منتهي به درياچه اروميه از جمله فعاليت هاي مهم در چارچوب احياي اين درياچه است که اعتبارات زيادي براي اجراي آنها لازم است .

کاهش حجم درياچه اروميه
اما مدير دفتر مطالعات پايه منابع شرکت آب منطقه‌اي آذربايجان شرقي با اشاره به اقدامات صورت گرفته توسط اين شرکت در خصوص احياي درياچه اروميه اظهار داشت: ما برآيند بارش‌ها و جاري شدن آب رودخانه‌ها را در درياچه اروميه مشاهده مي‌کنيم، مي‌توان گفت اين برآيند با سال گذشته تفاوت زيادي نداشته باشد.حسيني‌لر با اشاره به سطح تراز آب امسال درياچه اروميه افزود: سطح تراز آبي اين درياچه يک ميليون و ۲۷۰ هزار و ۵۰ متر است، در حالي که تراز آبي درياچه در سال گذشته يک ميليون و ۲۷۰ هزار و ۶۵ بوده است که اين آمار نسبت به سال گذشته کاهش يافته است.وي همچنين وسعت امسال درياچه را دو هزار و ۴۰۴ کيلومتر مربع اعلام کرد در صورتي که اين عدد در سال گذشته دو هزار و ۴۷۸ کيلومتر مربع بوده است.حسيني‌لر با بيان اينکه حجم درياچه اروميه امسال ۴۲/۲ ميليارد متر مکعب بوده است، تصريح کرد: در سال گذشته حجم درياچه ۶۲/۲ ميليارد متر مکعب بوده است که حجم درياچه نسبت به سال گذشته کاهش کمتري نسبت به سال‌هاي قبل يافته است.وي افزود: احداث پل وسط اين درياچه، افزايش دماي هوا و افزايش تبخيرها، علت اصلي کاهش ۲۰۰ ميليون متر مکعب سطح تراز آبي درياچه است.

آجي‌چاي به کمک درياچه اروميه مي‌آيد
از سوي ديگر رضا اللهياري مجري طرح ساماندهي رودخانه‌‌هاي داخلي آب منطقه‌اي آذربايجان شرقي معتقد است که با اجراي پروژه که شامل احداث کانال هادي در وسط رودخانه است، جريان آب رودخانه به کانال‌ هدايت شده و از برداشت‌هاي بي‌رويه نيز جلوگيري خواهد شد که با اتمام پروژه آب رودخانه به راحتي به پيکره آبي درياچه انتقال خواهد يافت.

وي با اشاره به اينکه رودخانه‌ آجي‌چاي از دامنه‌هاي جنوبي ارتفاعات سبلان سرچشمه مي‌گيرد و با دريافت شاخه‌هايي از ارتفاعات بزقوش در جنوب سراب و سهند درجنوب تبريز، پس از عبور از پل خورخور در محل تلاقي با جاده جزيره اسلامي وارد درياچه اروميه مي‌شود، افزود:طرح بازگشايي و لايروبي رودخانه آجي‌چاي و سرشاخه‌هاي مؤثر پايين دست شهيد مدني تا پيکره آبي درياچه اروميه است و موقعيت محدوده طرح نيز شامل حوضه آبريز رودخانه آجي‌چاي مهمترين حوضه آبريز بخش شرقي درياچه اروميه است.

وي با اشاره به پيشرفت فيزيکي اقدامات انجام شده در درياچه اروميه افزود: در حال حاضر ۵۸ دستگاه ماشين آلات سنگين درچهار جبهه کاري فعاليت داشته و تاکنون ۳۶ کيلومتر از کانال‌ اصلي و ۳۰ کيلومتر از سواحل رودخانه انجام يافته و همچنان ادامه عمليات با سرعت فراوان در حال انجام است.

چگونگي تعادل تراز آبي درياچه اروميه
به گزارش "آریا" البته مدير دفتر مطالعات پايه منابع شرکت آب منطقه‌اي آذربايجان شرقي مي گويد:با جاري شدن آب‌ها از زرينه‌رود و ديگر رودخانه‌ها حجم زيادي از آب به داخل درياچه سرازير مي‌شود و تراز آبي رودخانه را متعادل‌تر مي‌کند.حسيني‌لر، به آزادسازي آب‌هاي سدها از طرف آذربايجان غربي اشاره کرده و مي افزايد:در سال گذشته آب سه سد از طرف آذربايجان غربي به داخل اين درياچه آزادسازي شده است و از طرف آذربايجان شرقي نيز تنها سد قلعه چاي آزادسازي شده است.

وي تاکيد مي کند:بزرگترين سدهاي بزرگ در سمت آذربايجان غربي واقع شده است و ضرورت دارد که از اين سمت آب بيشتري به داخل درياچه انتقال و آزادسازي شود.احياي درياچه اروميه بايد با در نظر گرفتن واقعيت‌هاي منطقه انجام شود.

از راه دور مديريت را انجام مي‌دهند
اما چندي قبل جواد جهانگيرزاده در برنامه تلويزيوني مناظره شبکه يک با موضوع احياي درياچه اروميه با بيان اينکه امروز هيچ کس در کشور مدافع اين نيست که نبايد درياچه اروميه احيا شود اظهار کرد: اما سوال اينجاست که چرا براي احياي درياچه اروميه يا بايد کشاورزي از بين برود يا اين‌که درياچه را احيا نکنيم.وي اضافه کرد: ۲۰ درصد شاغلان منطقه به کشاورزي مشغولند و از سال ۱۳۹۰ تاکنون ارزش افزوده کارشان دو هزار و ۳۰۰ ميليارد تومان است.

جهانگيرزاده ادامه داد: چرا امروز کشاورزان بايد چوب کم‌کاري‌هاي گذشته را بخورند. در اين‌که در وضعيت امروز درياچه اروميه شرايط جغرافيايي نيز دخيل است شکي نيست اما دولت براي جلوگيري از اين مسئله برخي سدهاي منطقه را تعطيل کرده است در حالي که امروز اين سدها آب شرب آينده جمعيت اروميه را که بيش از ۷ برابر شده است، تأمين مي‌کند.نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي افزود: در حال حاضر نه مردم و نه مسئولان و نه نمايندگان مجلس نمي‌دانند که دولت دقيقاً چه کاري مي‌خواهند انجام دهد و تمامي کارها نيز در تهران تجميع شده است و از راه دور مديريت را انجام مي‌دهند.

به هر حال به نظر مي رسد اقدامات براي احياء اين درياچه کافي نبوده و تدابير و ۲۶ راهکار عملي هنوز خروجي اميدوار کننده اي نداشته است که بايد مسئولين امر و در راس آن سازمان حفاظت محيط زيست توجه جدي به ان داشته باشند و ان را جزو اولين اولويت هاي کاري خود بدانند.

/انتهای پیام/

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.

منبع : رویکرد



ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *