هدف اصلی مجازات‌ها باید اصلاح کودکان و نوجوانان باشد/ مهرورزی به کودکان و نوجوانان مجرم مهمترین راه اصلاح و تربیت آن‌ها است
به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، حجت الاسلام هادی صادقی معاون فرهنگی قوه قضاییه در مراسم اختتامیه کارگاه سه روزه تخصصی دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان گفت: در تعریف حقوق کودک در حقوق بشر رایج دنیا اختلاف نظر وجود دارد و فرهنگ ما ۱۸ سالگی را به عنوان سن پایان کودکی به رسمیت نمی‌شناسد که برای آن دلایل موجهی نیز وجود دارد از جمله اینکه در فرهنگ اسلامی سن مسئولیت کیفری یا مدنی تدریجی است ویک سن قطعی ثابت ندارد مثلا ۱۵ سالگی یکی از مراحل محسوب می‌شود.
حجت الاسلام صادقی افزود: به عنوان مثال شما نمی‌توانید اموال خود را به نوجوانی بدهید که حتی رشد او احراز شده است و به صرف رسیدن به یک سن نمی‌تواند که مسئولیت اموال خود را بپذیرد چه برسد به اموال دیگران.
وی با بیان اینکه کودک و نوجوان وقتی به سن بلوغ نزدیک می‌شود کم کم مسئولیت پیدا می‌کند، اظهار کرد: به طوری که شامل تعزیر می‌شود، اما حد آن لطیف‌تر است و در روایت اسلامی نیز آمده است که با کودکان رفاقت و مهرورزی داشته باشید.
معاون فرهنگی قوه قضاییه تاکید کرد: هر چه رشد عقلانی بیشتر شود این موضوع سختگیرانه‌تر می‌شود که باید در نظام حقوقی نیز منعکس شود. حال اگر بگوییم که زیر ۱۸ سال سن کودکی است این موضوع به لحاظ عنوان و احکام منطقی و موجه نیست.
حجت الاسلام صادقی بیان کرد: اگر بخواهیم از نوجوان ایرانی یا نوجوانان سایر کشور‌ها نظرخواهی کنیم آن‌ها می‌گویند خیلی از مسائل را می‌توانند تشخیص دهند و قادر هستند درمسائل اجتماعی مشارکت کنند و پا به مرحله مسئولیت پذیری گذاشته اند یا از تحت قیومیت دیگری قادر هستند که خارج شوند.
وی افزود:، اما وقتی نوجوان را کودک حساب می‌کنیم دوباره تحت قیومیت قرار می‌گیرد وبا بی توجهی به سن نوجوانی حق او را سلب کرده ایم. ما به مجامع بین الملل حقوق بشر می‌گوییم اگر مدافع حقوق کودک هستید او را بعد از ۱۵ سالگی به رسمیت بشناسید.
معاون فرهنگی قوه قضاییه ضمن تاکید بر تربیت و اصلاح تصریح کرد: اگر می‌خواهید کودکان بزهکار اصلاح شوند یا بزهکار نشوند باید بیشترین همت را به موضوع مهرورزی قرار دهیم. امروزه برای این مهم درقانون کم یا زیاد دیده شده است، اما سوال اینجاست آیا از این ظرفیت‌ها استفاده می‌شود؟
حجت الاسلام صادقی اظهار کرد: بسیاری از مواقع کودکانی در کانون اصلاح هستند که می‌توانستند آنجا نباشند وبه گونه‌ای دیگر می‌توانستیم برای تربیت آن‌ها تدابیر دیگری بیندیشیم و آن‌ها را تعزیر کنیم. گاهی مراحل نرم تعزیر را فراموش می‌کنیم مثل واسپاری به پدر و مادر و خیرین که می‌تواند موثرتر باشد.
وی با طرح این سوال که ما در برخورد با جرایم چه هدفی داریم گفت: نسبت به مجرمان حرفه‌ای این موضوع به گونه‌ای دیگر است. چرا که مجرم حرفه‌ای با قصد آگاهی وتجربه گذشته همچنان مجرم حرفه‌ای است واز این موضوع پند نگرفته است. اما نوجوانانی که مرتکب جرم می‌شوند مجرم حرفه‌ای نیستند.
معاون فرهنگی قوه قضاییه ضمن تاکید بر نحوه مجازات کودکان و نوجوانان بیان کرد: هدف اصلی و نهایی مجازات‌ها باید اصلاح باشد. به همین خاطر به آن کانون اصلاح وتربیت می‌گویند و کلمه زندان اطلاق نمی‌شود.
حجت الاسلام صادقی تاکید کرد: وقتی شما برای کودکان و نوجوانان همنشین خوب انتخاب کردید انتظار خوبی می‌توانیم داشته باشیم.
حجت الاسلام صادقی بیان کرد: راه اصلاح کودکان ونوجوانان مجرم فرستادن آن‌ها به کانون نیست البته اگر کانون‌ها از خوبان شکل گرفت یک مجرم نوجوان وقتی وارد آن می‌شود می‌توانیم امیدوار به اصلاح وی باشیم. به عنوان مثال شخصی در بندرانزلی خانه‌ای ایجاد کرده و با همکاری دادگستری تعدادی از این کودکان را همچون پدر تحت پوشش خود قرار داده است. اینجاست که می‌توان امیدوار بود کودکان و نوجوانان خوب تربیت شوند.
وی با تاکید بر اینکه ما باید تلاش کنیم قوانین را اصلاح و به شکل‌های دیگر بیندیشیم، تصریح کرد: ما چرا باید مجازات تعزیری مشابه با کودکان و نوجوانان داشته باشیم؟ در مجازات اطفال و نوجوانان حتما باید تربیتی که ثمربخش باشد باید لحاظ شود وقضات باید به کانون‌ها و مجرمین کودک و نوجوان با تغییر دیدگاه بنگرند و کودکان را همچون فرزندان خود ببینند.
معاون فرهنگی قوه قضاییه ادامه داد: ما باید بدانیم در قبال کودکان و نوجوانان که به هر دلیلی مجرم شده اند مسئول هستیم و ضمن تعزیر که به قصد تأدیب صورت می‌گیرد باید به اصلاح کودک و نوجوان نیز توجه کنیم.
حجت الاسلام صادقی گفت: ما باید لوایح جدیدی را شکل بدهیم تا کسانی که در حق کودکان کوتاهی کرده اند نیز مجازات شوند و آن‌ها نیز مسئول شناخته شوند.
وی ضمن اشاره به اینکه ما از ابزار نرم و اثر گذار موجود کم استفاده می‌کنیم، افزود: قاضی می‌تواند در جایگزین حبس با نگرش تربیتی بهتر عمل کند ودر حوزه تربیت اقدامات جدی داشته باشد و محبت ورزی باعث رشد فرزندانمان خواهد شد.
معاون فرهنگی قوه قضاییه با اشاره به اینکه بازی کردن باعث رشد عقلی کودکان می‌شود، تاکید کرد: اگر ما در تربیت کودکان مهرورزی را لحاظ نکنیم کودک به بلوغ عقلی نمی‌رسد و براساس روایات متعدد می‌دانیم که ۷ سال اول عمر باید به کودکان اجازه بازی کردن بدهیم ودلیل آن این است که عقل کودک در بازی رشد می‌کند.
حجت الاسلام صادقی تصریح کرد: برای کودک لعبت بهتر است؛ مسئله‌ای که بزرگان ما قرن‌ها پیش به آن اشاره کردند واینک روانشناسان عصر حاضر به آن موضوع رسیده اند.
وی در پایان گفت: طبق تعابیر روایات دینی ۷ سال اول عمر باید صرف بازی کردن شود و ۷ سال دوم صرف تعلیم دادن و آموختن باید‌ها و نباید‌ها و ۷ سال سوم در واقع مسئولیت پذیری کودکان است به شکلی که می‌گویند در ۷ سال سوم کودکان وزیر باشند و به عنوان یاور در کنار والدین مسئولیت‌های لازم را بپذیرند.
