فعالیت غیرقانونی مشاوران تحصیلی در مدارس/ فقط 17 هزار مشاور تحصیلی رسمی داریم

مسعود شکوهی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه در خصوص نحوه فعالیت مشاوران در مدارس گفت: در سیستم آموزش و پرورش وظیفه مشاوران در مدارس کاملا مشخص و نقش آن‌ها به‌طور رسمی تعریف شده است. اما متأسفانه به دلیل تصمیمات خودسرانه برخی مدیران در مدارس برخی از افراد غیرحرفه‌ای با سمت مشاور تحصیلی مشغول به فعالیت شده و هویت مشاوران رسمی آموزش و پرورش را در برابر دانش‌آموزان با بی اعتمادی و دیدگاه منفی روبرو کرده است.

وی افزود: مشاوران رسمی وزارت آموزش و پرورش به‌طور مستقیم و مستمر تحت آموزش قرار دارند و در زمینه تحصیلی، شغلی و بهداشت و روان به شکل ترکیبی فعالیت می‌کنند. این در حالی است که هیچ مشاوری اجازه انتقال استرس و بررسی دائم ساعات مطالعه و یا دخالت در سیستم تربیتی خانواده دانش‌آموزان را ندارد. بر این اساس فعالیت مشاوران در حیطه تحصیلی به منظور چک کردن خواندن یا نخواندن دانش‌آموزان نیست؛ بلکه وظیفه آن‌ها در این زمینه بررسی تمرکز حواس، دقت، توجه، اختلال در یادگیری، سبک یادگیری و بررسی شایستگی‌های پایه‌تحصیلی در دانش‌آموزان است.

مدیر کل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش فعالیت مشاوران در حوزه شغلی را این چنین معرفی می‌کند: در حوزه شغلی بررسی و رصد محیط شغلی برای دانش‌آموزان از جمله وظایف مشاوران است که نحوه آشنایی، استعداد‌ها و توانایی و ویژگی‌های شخصیتی افراد بررسی و طرح‌های لازم برای هدایت آن‌ها به سمت مشاغل ارائه می‌شود. همچنین در مباحث بهداشت و روان تناسب سبک زندگی با مهارت‌ها مورد ارزیابی و ارتباط آن‌ها شناسایی می‌شود. در این زمینه مهارت‌های نامناسب که به علت هجو‌های فرهنگی و کم‌دقتی خانواده‌ها در بحث آموزش به وجود آمده است اصلاح و دانش‌آموزان به سمت اهداف ایده‌آل و منطقی هدایت می‌شوند.

وی فعالیت مشاوران تحصیلی در مدارس را تصمیم خودسرانه مدیران دانست و عنوان کرد: مشاوران تحصیلی تحت پوشش وزارت آموزش و پرورش قرار نداشته و به شکل خودسرانه در مدارس فعالیت می‌کنند؛ این در حالی است که این افراد دارای تحصیلات مرتبط با مشاوره نبوده و به‌طور غیرقانونی توسط مدیران مشغول به کار می‌شوند. وزارت آموزش و پرورش نیز بار‌ها نسبت به فعالیت مشاوران تحصیلی به مدارس متخلف هشدار داده و این امر را در همه مدارس دولتی و غیرانتفاعی ممنوع اعلام کرده است.

شکوهی با تأکید بر ابلاغ مصوبه مبنی بر عدم به‌کارگیری مشاوران تحصیلی در مدارس به مدیران، اذعان داشت: در حال حاضر ۱۷ هزار مشاور به‌طور رسمی تحت نظارت آموزش و پرورش به همه مدارس معرفی شده و مورد تأیید این وزارتخانه هستند؛ بنابراین به‌کارگیری پشتیبان‌های تحصیلی و ایجاد فضایی استرس‌زا و مداخله‌گرانه این افراد در سیستم روانی دانش‌آموزان امری غیرقانونی تلقی شده و وزارت آموزش و پرورش با مدیران خاطی به شدت برخورد می‌کند.

وی به‌کارگیری مشاوران بازنشسته آموزش و پرورش را اقدامی مفید در حیطه کمک و آموزش به دانش‌آموزان مدارس دانست و خاطرنشان کرد: برخی از مشاوران آموزش و پرورش به علت عملکرد خوب و تجربه مناسب در حیطه راهنمایی به دانش‌آموزان بعد از حکم بازنشستگی در قالب حق‌التدریسی مجدد در محیط آموزشی مدارس به‌کار گرفته می‌شوند. این درحالی است که تعداد مراجعات دانش‌اموزان و خانواده‌های آن‌ها در حوزه سازشی، تحصیلی و شغلی به مشاوران رسمی این وزارتخانه در سطح بالایی بوده و به یک امری ضروری تبدیل شده است. عملکردمناسب این مشاوران منجر به کمبود وقت و افزایش تقاضا از جانب خانواده‌ها شده است؛ بنابراین نمی‌توان عملکرد نادرست برخی از مدیران در اعطای اختیار به پشتیبانان تحصیلی را در چارچوب عملکرد مشاوران رسمی قرار داد.

مدیر کل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش گفت: در صورت اعلام هرگونه گزارش مبنی بر جذب خودسرانه مشاوران تحصیلی در مدارس با مدیران برخورد جدی می‌شود. بر این اساس هرگونه فعالیت مشاوران در مدارس باید با هماهنگی اداره کل امور تربیتی مشاوره وزارت آموزش و پرورش انجام شده و تحت نظارت رسمی این وزارتخانه صورت گیرد.

وی سهمیه به‌کارگیری مشاوران در مدارس را براساس شاخص تعیین‌شده این وزارتخانه اعلام کرد که به ازای هر ۱۵ دانش‌آموز ۶۰ دقیقه مشاوره برای مدارس در نظر گرفته شده است که به تناسب میزان مشاوران در هر منطقه تقسیم‌بندی می‌شود.

شکوهی در خصوص انتقاد وزارت آموزش و پرورش نسبت به حضور مشاوران تحصیلی در مدارس افزود: فعالیت‌های تخصصی نیاز به افرادی متخصص و حرفه‌ای دارد. مشاوره نیز از جمله مشاغلی است که تجربه در کنار تخصص یک امری ضروری است و افراد با مدارک تحصیلی متفرقه مانند مکانیک و جغرافیا نمی‌توانند وظایف خود را به‌خوبی در مدارس ایفا کنند. همچنین راهکار‌ها و خدمات مشاوره‌ای اینگونه افراد می‌تواند خطرات جبران ناپذیری را برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان به همراه داشته و سرنوشت آن‌ها را به تباهی می‌کشاند، علاوه بر این بی‌توجهی به عواقب آن از لحاظ قانونی، شرعی و دینی مسئولیت زیادی برای مدیران خاطی دارد.

وی وجود راهنما‌های تحصیلی برای کنکور در مدارس را امری متفاوت از فعالیت‌های مشاوران تحصیلی دانست و خاطرنشان کرد: وظیفه راهنمای تحصیلی دروس برای آمادگی دانش‌آموزان نسبت به شرکت در کنکور با امر مشاوره تفاوت‌های بسیاری دارد چرا که این افراد به شکل تجربی وظیفه ارائه خدمات نسبت به مشاوره در دروس تعیین شده را بر عهده دارند و در چارچوبی تعیین شده و مشخص فعالیت می‌کنند.

مدیر کل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش در پایان اذعان داشت: با توجه به تأکیدات مکرر وزارت آموزش و پرورش نسبت به عدم جذب نیرو‌های آزاد در قالب مشاوران تحصیلی با مدیران خاطی در چارچوب استاندارد شاخص‌های مصوب سازمان مدیریت برخورد می‌شود.