عید فطر در کشورهای عربی
پایان ماه مبارک رمضان و روز سعید فطر در واقع آغاز روزهای تعطیل عمومی کشورهای عربی است که به شیوههای متفاوت و به سیاق خود این روزها را جشن میگیرند.
به گزارش گروه بینالملل ، عید سعید فطر یکی از دو عید بزرگ جهان اسلام است که با پایان ماه مبارک رمضان و در روز اول ماه شوال برگزار میشود؛ با اینکه تمام مسلمانان جهان در کشورهای مختلف به صورت کلی در ماه مبارک رمضان، ماه مهمانی خدا، اعمال مشابهی انجام میدهند، اما نحوه برگزاری عید فطر و شیوه شادمانی مردم در این روز مانند هر پدیده انسانی دیگر متأثر از فرهنگ و رسم و رسومهای هر ملتی است.
در ادامه شیوههای برگزاری عید سعید فطر در برخی از کشورهای عربی میآید، از آنجایی که تقویم بسیاری از کشورهای مسلمان براساس چرخش سیاره ماه است، روز عید فطر درکشورهای مختلف جهان متفاوت است، اما در کشورهای حوزه خلیج فارس معمولا به صورت هماهنگ یک روز را روز عید فطر اعلام میکنند.
بنا به گزارش پایگاه شبکه خبری «الجزیره» روز یکشنبه ۴ خرداد به عنوان روز عید فطر در بسیاری از کشورهای عربی اعلام شدهاست.
عربستان سعودی
به صورت سنتی در بسیاری از کشورهای مسلمان عربزبان تعطیلات روز عید ۳ روز است، در سال ۲۰۱۷ تعطیلات عمومی کشور عربستان ۱۶ روز خواهد بود؛ این تعطیلات از روز بیست ویکم رمضان آغاز و هفتم ماه شوال به پایان میرسد.
خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (SPA) روز چهارشنبه اعلام کرد که دولت عربستان تعطیلات عید فطر را به مدت یک هفته افزایش دادهاست؛ پیش از این تعطیلات عید فطر کارمندان دولتی عربستان ۱۰ روز بود.
مسلمانان عربستان پس از اینکه یک ماه را روزه گرفتند، ضمن تبریک به مناسبت فرا رسیدن عید فطر، نماز عید را با وجود ازدحام شدید در خیابانها، میادین و محلههای این کشور اقامه میکنند. برخی از آنها سعی میکنند عید را به کشورهایی، چون قاهره، ایران و مالزی سفر کنند. بازارهای عربستان در عید فطر با ازدحام شدیدی روبه رو است.
پس از اقامه نماز عید سعید فطر مردم عربستان برای گذران تعطیلات رسمی هرکس به شیوه خود این روزها را سپری میکند؛ برخی از آنها در اماکن خارج از شهر به برپایی خیمه و چادرهای صحرایی اقدام میکنند و در کنار ساحل دریا به صید ماهی میپردازند. در نزدیکی محلهایی که برای گستردن خیمهها و چادرهاست، علاوه بر برق، وسایل طبخ و پخت و پز نیز وجود دارد و این محلهها حتی برای کسانی که به آتش یا فرش نیاز دارند، ادوات آنها را نیز فراهم میکند تا بساط تفریح آنها را کاملا آماده و برای استراحت آنها مهیا کند.
در روز عید سعید فطر همه شهرهای عربستان مزین و چراغانی و آماده پذیرایی از زائران میشوند. خیابانها، میدانها باغها با چراغهای رنگی و نورانی تزئین میشوند به طوری چراغهایی نیز به درختهای نخل میآویزند تا در جلب مردم تأثیر گذارد. شهرهای مختلف عربستان برای استقبال از مردم شهرهای دیگر بر برنامهها و فعالیتهای خاصی متمرکز است تا شادی و خوشحالی عید فطر میان کودکان، بزرگان، زنان و مردان اشاعه یافته و علاوه بر تفریح به فرهنگسازی نیز اقدام کنند.
برگزاری مراسم خاص فرهنگی اعم از جشنوارههای خاص، موسیقی محلی، ملی، برگزاری مراسم از سوی هنرمندان و گروههای خاص، صدقه دادن، انفاق، هدیه به کودکان، برگزاری نمایش، تئاتر، آتش بازی، مسابقات اسب دوانی و برگزاری جلسات شعر از برنامههای خاص عید فطر به شمار میرود که از اهمیت خاصی برخوردار است.
شب قبل از عید فطر و یا روز عید دارای غذاهای خاصی است که از آنها میتوان به گوشت پخته و کباب اشاره کرد، به طوری که سفرههای آنها از گوشت چرخ کرده، سالاد، پنیر، زیتون، عسل، مربا، شیرینی مملو است. طبقهایی از میوه و حلواهای خاص نیز در این سفرهها دیده میشود.
یکی از رسوم سعودیها، خرید برنج و ارزاق و توزیع آنها بر در خانه فقرا به صورت ناشناس است. در برخی محلههای این کشور از جمله «القسیم» رسم است پس از ادای نماز عید فطر، فرشی بزرگ در یکی از خیابانها پهن میشود و همسایهها مشغول پخت انواع و اقسام غذاها میشوند و در پایان، آنها را بین همه خانههای اهل محل پخش میکنند.
مصر
دولت مصر به مناسبت عید فطر امسال ۵ روز را از ۲۳ ژوئن تا ۲۸ ژوئن تعطیل رسمی اعلام کرده و نه تنها دانشگاهها، مدرسهها و ادارهها، بلکه بسیاری از مغازهها و رستورانها هم در این ۵ تعطیل هستند. مصریها روز عید فطر را با خوردن صبحانهای سبک آغاز میکنند و زن و مرد و پیر و جوان برای خواندن نماز عید آماده میشوند. پس از اقامه نماز، از دوستان، آشنایان و خویشاوندان دیدن میکنند و به هم، عید مبارکی میگویند.
دید و بازدیدها به روز اول محدود میشود تا خانوادهها در دو روز دیگر به سینما، پارک، تئاتر یا ساحل بروند و از تعطیلات خود استفاده کنند. سواحل رود نیل و حرمالشیخ از جمله مناطق محبوب خانوادههای مصری در روزهای عید است. کودکان که حتما لباس نو و عیدی نقدی هدیه میگیرند، اما در این روز مادران، همسران، خواهران و دختران مصری هم از سوی افراد مورد علاقهشان تحفهای به رسم تبریک عید دریافت میکنند.
مردم این کشور در جمعهای خانوادگیشان همه نوع خوراکی محلی ازجمله کاک، فتا و کلوچههایی مغزدار میل میکنند. برخی این شیرینیجات را در خانه تهیه میکنند و بعضی دیگر در صفهای طولانی روزهای آخر ماه رمضان شیرینیفروشیها میایستند و آنها را میخرند.
عید فطر برای کودکان مصری حال و هوای دیگری دارد، آنها با پول عیدی خود به پارک و شهربازی میروند و از دیدن کارناوالهای خیمهشببازی و قصهگوییهای خیابانی لذت میبرند. تلویزیون مصر هم برنامههای متعددی در این روزها تدارک میبینند و خانوادهها را دور هم جمع میکند.
تونس
در تونس، پایان گرفتن ماه مبارک رمضان برابر است با چهار روز جشن که تعطیل رسمی است. آماده کردن مقدمات برای این جشن از روزها پیش صورت میگیرد. بیسکویتها و شیرینیجات خاصی همچون باقلوا و کاک پخته و در روز عید بین دوستان و اعضای فامیل پخش میشود.
مردان تونسی صبح زود برای اقامه نماز عید، راهی مسجد میشوند، اما زنها در خانه میمانند و مقدمات جشن را فراهم میکنند. آنها برای کودکان اسباببازی یا لباس نو میخرند و ناهار را در خانه یکی از والدین خود صرف میکنند. پخش موسیقی، انواع خوراکی و هدیه در میان جمعهای فامیلی از جمله رسوم تونسیها برای عید فطر است.
تونسیها عید سعید فطر را عید صغیر مینامند، چرا که اعتقاد دارند این عید برای کودکان است، به همین دلیل بزرگترها برایشان لباسهای عید، کفش و اسباب بازی میخرند و به آنها عیدی میدهند.
نکته جالبتوجه در ایام عید فطر در کشور تونس این است که مغازهداران این کشور نه تنها از هجوم مردم به مغازهها سوءاستفاده نمیکنند و قیمتها را افزایش نمیدهند بلکه تا جای ممکن سعی میکند تا مشتری دستخالی از مغازهشان نرود و این کار را نوعی همراهی اسلامی دانسته و از آن به عنوان «الاخوة الاسلامیة: برادری اسلامی» یاد میکنند؛ افزون بر این روز پیش از عید که به مراسم پیشواز عید معروف است همه مردم تونس از شخص رئیسجمهور تا بقیه لباستهای سنتی خود را میپوشند.
یمن
مردم یمن نیز به آداب و رسوم خاص خود پایبندند و از انواع مختلف شیرینیهای محلی خود میخورند. شب عید فطر مردم یمن هیزمهای زیادی جمعآوری و کومههای آتش درست میکنند و رقصهای ملی میکنند. همچنین قربانی کردن و توزیع گوشت قربانی میان همسایگان و دوستان از رسوم این عید است. مردم میهماندوست یمن بعد از ادای نماز عیدفطر به دیدار خانوادههای خود میروند و در این دیدار مبلغی پول به عنوان «عواده» به هر زن میزبان که به آنها سلام میکنند، میدهند.
کودکان به هر خانهای که وارد میشوند، از صاحبخانه عیدی دریافت میکنند، این عیدی ممکن است مبلغی پول یا بازیهای متنوع باشد. زنان بعد از نماز عصر بهترین و زیباترین لباسهای خود را بر تن میکنند و به مراسم و جشنهای عروسی میروند. زنان به غیر از رفتن به عروسی مانند مردان در کنار هم جمع میشوند و علاوه بر تناول شیرینی به صحبت کردن در مورد مسائل مختلف و شادیآور مشغول میشوند.
برعکس دیگر کشورها مردم یمن در روز عید فطر به طیبعت میروند و و در این روز از طبیعت بکر لذت میبرند و لباسهای نو میخرند و میپوشند. زنان یمنی جزء معدود زنانی هستند که در طبخ گوشت و کبابی کردن آن مشهورند. مردان با چوب درختان برایشان وسایل کباب کردن گوشت را آماده میکنند. این نوع غذا در مهمانیها و مراسم درست میشود.
عراق
پس از برگزاری نماز در روز عید، بزرگترها به کودکان عیدی میدهند. عراقیها به این مبلغ اهدایی عیدیه میگویند. بازار دید و بازدیدها در ایام تعطیات مناسبتی این عید در عراق داغ است.
از خوراکیهای متمایز عراقیها در روز عید فطر نوعی شیرینی به نام «ˈکلیجه» است که از ترکیب آرد، روغن، شکر، برخی آجیل ها، خرما و کنجد در قالبهای کوچک تقریبا با اندازه گردو طبخ میشود. این شیرینی هم با نوشیدنیهای داغ مانند چای و هم با نوشیدنیهای سرد، بسته به همزمان شدن عید با فصل گرما یا سرما صرف میشود.
در عراق رسمی وجود دارد که از عید جداشدنی نیست. عراقیها در ایام عید به زیارت اهل قبور میشتابند. بر مقبرهها شمع روشن میکنند و قرآن میخوانند.
امارات
بنا به گزارش شبکه خبری الجزیره تعطیلات عید سعید فطر در امارات از روز ۲۳ ژوئن شروع خواهد شد، اگر روز دوشنبه هفته آینده روز عید فطر اعلام شود، تعطیلات ۹ روز خواهد بود و اگر روز یکشنبه روز عید فطر اعلام شود ۵ روز تعطیل عمومی اعلام خواهد بود، در هر صورت تعطیلات عید فطر از روز جمعه آغاز میشود.
مسلمانان امارات در آخرین روزهایماه مبارک رمضان با خرید لباس نو و تغییر برخی از لوازم منزل به استقبال عید سعید فطر میروند.
براساس یک سنت دیرینه مردم امارات عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری میکنند.
در روز نخست عید فطر بعد از خوردن خرما و برخی شیرینیهای سنتی لباسهای نو به تن کرده و به مسجد میروند تا نماز عید را اقامه کنند. بازیهای دسته جمعی، نقاشی حنا روی دست و داستانسرایی، از دیگر مراسم این روز است. عید فطر در این کشور سهروز تعطیل است و یک روز قبل از فرارسیدن عید نیز جزو تعطیلات قرار میگیرد.
سوریه
عید سعید فطر در سوریه که از آن به عنوان بزرگترین عید ملی مذهبی این کشور نام برده میشود، علاوه بر برگزاری نماز این روز با آداب و رسوم ویژهای همراه است.
از صحنههای زیبای برگزاری نماز عید فطر در سوریه حضور مردان سوری با لباس سنتی عربی است که «گلابیه» یا «دشداشه» نام دارد. پس از پایان نماز عید و تبریک عید میان نمازگزاران، خانوادههای سوری، پیش از هر کاری با شاخههای نوعی گیاه به نام «آس» یا (شمشاد) و شاخههای نخل و دستههای گل به زیارت اهل قبور میروند و برای درگذشتگان خود فاتحه و قرآن میخوانند، البته آنها پیش از غروب آخرین روز ماه مبارک رمضان، قبور اموات خود را با آب میشویند.
دمشقیها مثلی دارند که میگویند دهه اول ماه مبارک رمضان «للمرق»، دهه دوم «للخرق» و دهه سوم «لصر الورق» است، به این معنی که دهه اول به آبگوشتخوری، دوم خریدن لباس و دهه سوم به خوردن شیرینیجات اختصاص دارد.
ایجاد شهربازی موقت در فضاهای خالی شهرها برای بچه ها، دید و بازدید و دادن عیدی بزرگترها به کوچکترها از برنامههای مردم مرتبط با عید فطر است.
کلوچه با مغز پسته و خرما، غریبه، برازق با کنجت، عش البلبل و اسیه شیرینیهای سنتی و مخصوص سوریها برای عید سعید فطر است که میهمانان با آن پذیرائی میشوند.
فلسطین
مردم فلسطین سالهاست که در نتیجه تجاوز آشکار و زورگویی استعمارگران غربی و تحمیل رژیم صهیونیستی بر سرزمینهای اشغالی مراسم عید سعید فطر را تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار میکنند، اما مردم رنجدیده، اما مستحکم فلسطین هرساله با حضور گسترده خود این آیین الهی را به جار میآورند و معمولا رهبران و رزمندگان فلسطینی نماز عید فطر را وسیلهای برای آگاهیبخشی و پافشاری بر مقاومت و همبستگی در برابر تجاوز رژیم صهیونیستی و همچنین امیدبخشی به آزادسازی کامل سرزمینهای اشغالی میدانند.
با این اوصاف، اما خانوادههای فلسطینی تلاش میکنند تا برای چند روز ایام تعطیلات عید فطر ستمدیدگی و جباریت ظالمان صهیونیستی و اربابانشان را فراموش و چند صباحی را به خوشی بگذرانند؛ مادرها در خانهها شیرینی میپزند. پناهندگان فلسطینی در روز عید بر سر مزار اموات و شهدای خود میروند و برایشان قرآن تلاوت میکنند. یکی از اعضای خانه برای کودکان اسباب بازیهای ارزان قیمت میخرد و به آنها هدیه میدهد تا شاید خنده را برلبان کودکان خود بیاورد.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *