رؤسای قوه قضائیه وکیل آنلاین مجله حقوقی

از صندوق‌های رای‌گیری چوبی و پلاستیکی دیروز تا صندوق‌های الکترونیکی امروز

12:26 - 31 فروردين 1396
کد خبر: ۳۰۰۷۷۷
از مشروطه تا امروز که در آستانه برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری هستیم، چندین‌و‌چند انتخابات در ایران برگزار شده و شکل فیزیکی و ظاهری صندوق رأی یکسان بوده تا‌جایی‌که حالا دولت روحانی این قابلیت را یافته که صندوق‌های الکترونیکی رأی‌گیری را جایگزین صندوق‌های مرسوم کند.
انتخاباتبه گزارش گروه فضای مجازی ، روزنامه شرق نوشت: از مشروطه تا امروز که در آستانه برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری هستیم، چندین‌و‌چند انتخابات مهم در ایران برگزار شده و در بسیاری از آنها شکل فیزیکی و ظاهری صندوق رأی یکسان بوده است؛ جعبه‌ای از چوب یا کارتن که به شیوه‌ای آن را می‌پوشاندند تا در حدِ امکان پوشیده‌تر باشد. با این همه، همان‌طور که روند انتخابات در ایران مسیری به سمت شفاف‌شدن داشته، بعد از انقلاب کوشش‌های فراوانی برای شفافیت صندوق‌های رأی انجام شده تا‌جایی‌که حالا دولت روحانی به‌عنوان برگزار‌کننده دوازدهمین دور انتخابات ریاست‌جمهوری، حتی این قابلیت را یافته که صندوق‌های الکترونیکی رأی‌گیری را جایگزین صندوق‌های مرسوم کند.

صندوق‌های چوبی
 
بر اساس مستندات تاریخی، یکی از قدیمی‌ترین عکس‌هایی که از انتخابات ایران وجود دارد، به حوالی سال ١٣٤١ برمی‌گردد. صندوق رأی‌گیری در این عکس، جعبه‌ای از جنس چوب است که سابقه حضور دیرینه در انتخابات دارد. از این صندوق‌ها اولین‌بار در انتخابات پس از آغاز ‌به ‌کار مشروطیت استفاده شد؛ یعنی انتخابات مجلس شورای ملی. هدف این بود که رأی‌ها پنهان و مخفی باشد و طبیعتا جعبه‌ای از جنس چوب که استحکام لازم را داشت، می‌توانست گزینه خوبی باشد. بر اساس مستندات تاریخی، این عکس در عصر پهلوی و در اصفهان گرفته شده و احتمالا به انتخابات انجمن‌های ایالتی و ولایتی برمی‌گردد و حضور زنان در پای صندوق رأی، گواه محدوده تاریخی آن است.
 
٢ صندوق رأی
 
یکی از مهم‌ترین انتخابات ایران، انتخابات سال ٥٨ بود که به حضور گسترده مردم و رأی بیش از ٩٨درصدی آنها به جمهوری اسلامی ایران منجر شد. عکس‌های کمیاب این انتخابات حکایت از آن دارد که صندوق‌های رأی با پارچه‌هایی پوشانده شده‌اند تا مسئولان برگزاری انتخابات بتوانند علاوه بر لاک‌و‌مهر آنها، شماره صندوق را هم روی آن درج کنند تا در هنگام شمارش آرا، از هرگونه شائبه اخلال، جرم و... جلوگیری شود. نکته جالب در این انتخابات، حضور دو صندوق رأی برای رأی‌دهندگان در هر شعبه اخذ رأی بوده است؛ صندوقی برای رأی «آری» و صندوقی برای رأی «نه». دور صندوق‌ها را هم با پارچه نخی سفیدرنگی پوشانده بودند تا لاک‌و‌مهر و شماره صندوق به‌روشنی روی آن دیده شود. برگه‌های اخذ رأی این همه‌پرسی نیز متفاوت با دیگر انتخابات‌ها در ایران بوده‌اند؛ از دو برگه رأی سبز‌رنگ به نشانه «آری» و قرمزرنگ به نشانه «نه» در این انتخابات استفاده شد.
 
صندوق‌های پلاستیکی
 
هرچه از روزهای نخست انقلاب گذشت، صندوق‌های رأی نیز دچار تغییر و تحول شدند؛ با این ‌همه، در بسیاری از موارد، استفاده از جعبه‌های پلاستیکی پارچه‌پیچ‌شده عرف به حساب می‌آمد. وزارت کشور از حدود سال‌های ٨٤، ٨٥ به این فکر افتاد که صندوق‌های پلاستیکی شفاف را جایگزین صندوق‌های پارچه‌پیچ کند. برای این کار گویا مناقصه‌ای هم در همان زمان از سوی این وزارتخانه برگزار شده و شرکتی به نام «ستاره سهیل رامین» برنده آن شده است. در نهایت در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان سال ٨٥، از این صندوق‌های شفاف پلاستیکی رونمایی شد و آن‌طور که مدیرعامل این شرکت می‌گوید، در سال ٩٢ که هم‌زمان دو انتخابات ریاست‌جمهوری و شورای شهر برگزار شد، ٧٥‌هزار صندوق در اختیار وزارت کشور قرار گرفت. متحدالشکل‌بودن، ظاهری مرتب، مقاومت در برابر شکنندگی، شفاف‌بودن و... از دلایل استقبال وزارت کشور از این صندوق‌ها عنوان شده است. نکته جالب اینجاست که در خاطرات تولیدکننده این صندوق‌ها آمده: وزارت کشور وقت برای خرید صندوق‌ها کلی چانه زده است!
 
صندوق‌های الکترونیکی
 
به‌طور ساده می‌توان گفت باید ٢٥ مرحله را برای برگزاری هر انتخاباتی طی کرد که بر اساس اعلام دولت، شرایط و تکنولوژی کشور به‌گونه است که توان انجام ٢٤ مرحله از این مراحل به ‌صورت الکترونیکی وجود دارد؛ اما مرحله آخر که انداختن رأی به صندوق رأی است، کماکان به صورت سنتی برگزار می‌شود. این موضوع همیشه محل بحث و مباحثه میان وزارت کشور و شورای نگهبان بوده و حتی با وجود آنکه از آذر سال گذشته، دولت اعلام کرده می‌تواند از این پس انتخابات کشور را به صورت کاملا الکترونیکی برگزار کند، هنوز چراغ‌سبزی دراین‌باره دریافت نکرده. برای الکترونیکی‌شدن انتخابات باید ۹۵‌هزار دستگاه الکترونیکی به‌ اندازه شعب اخذ رأی سراسر کشور تأمین شود که این نیز نیازمند اعتباری ۴۰۰‌میلیاردتومانی است و البته به گفته وزیر کشور، ریسک چنین انتخابی نیز بالاست و پیداکردن شرکت‌های تولیدی برای ساخت چنین تجهیزاتی با بالاترین سطح مراقبت‌های امنیتی، بسيار سخت است. باید دید آیا در انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم، مردم پای صندوق‌های پلاستیکی خواهند رفت یا دستگاه‌های رأی‌گیری الکترونیکی.
 
/

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.


ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *