امثال بیضایی آدمهایی را به عنوان تهیه‌کننده می‌خواهند که گوشه‌ای بنشینند و فقط پول بدهند!

: حمید اعتباریان گفت: امثال بیضایی آدمهایی حرف گوش کن را به عنوان تهیه کننده میخواهند که گوشه ای بنشینند و فقط پول تولید پروژه ها را بدهند و از آن سو کاری نداشته باشند که کارگردان چه زمانی را صرف تولید فیلم میکند و چه هزینه هایی را بی دلیل یا بادلیل به پروژه تحمیل میکند.

به گزارش حمید اعتباریان یکی از آخرین تهیه کنندگانی بود که به هنگام حضور بهرام بیضایی در ایران قصد داشت با او در تولید دوفیلمنامه مشارکت کند؛ یکی از این فیلمنامه ها "لبه پرتگاه" بود که ساختاری فیلم در فیلم داشت و درباره بازیگر سینمایی بود که به طوری کاملا اتفاقی متهم به قتل جسدی میشود که در صندوق عقب خودرویش قرار دارد و دیگری فیلمنامه "مقصد" که داستان همراهی یک بیوه با جسد همسرش در سفری به آرامگاه خانوادگی همسر را روایت میکند.
"مقصد" همان فیلمنامه ای بود که بعد از اعتباریان توسط دیگر تهیه کنندگان سینما مانند مهدی کریمی نیز در دستور کار قرار داده شد و علیرغم اینکه موافقت اصولی برای تولید آن صادر شد اما در نهایت تولید آن به دلیل ایرادات وارده به فیلمنامه به جایی نرسید.
اخیرا و بعد از روی کار آمدن حجت ا.. ایوبی رییس سازمان سینمایی بار دیگر صحبتهایی درباره فعالیت بیضایی و تولید یکی از پروژه های او و از جمله "مقصد" به گوش رسید با این حال حدودا یک سال بعد از طرح این صحبتها هیچ اقدام عملی درباره این پروژه ها صورت نگرفت.
بسیاری ویژگیهای خاص شخصیتی بیضایی را دلیل این عدم فعالیت عنوان میکنند و برخی نیز درباره عدم علاقه بیضایی برای کار در ایران حرف زده اند.

بیضایی آدمهای حرف گوش کن میخواهد
حمید اعتباریان که در میانه دهه هشتاد حدودا یک سالی به دنبال همکاری با بیضایی بود در گفتگو با با بیان اینکه روحیات آدمهایی مانند بیضایی به کار سینمای معاصر نمی آید گفت: امثال بیضایی آدمهایی حرف گوش کن را به عنوان تهیه کننده میخواهند که گوشه ای بنشینند و فقط پول تولید پروژه ها را بدهند و از آن سو کاری نداشته باشند که کارگردان چه زمانی را صرف تولید فیلم میکند و چه هزینه هایی را بی دلیل یا بادلیل به پروژه تحمیل میکند.

وی ادامه داد: طبیعی است که آدمی مثل من که در بخش خصوصی کار میکند باید برای حتی 100 هزار تومانی که صرف تولید میشود برنامه داشته باشد. نمی شود که کارگردان هر طور خواست و بدون توجه به شرایط مربوط به بازگشت مالی برای پروژه هزینه تراشی کند.

شک نداشتم که فیلمبرداری 6 ماه طول میکشد
اعتباریان با اشاره به شرایط همکاری با بیضایی در "لبه پرتگاه" اظهار داشت: همکاری ما در پیش تولید طوری پیش رفت که من شک نداشتم فیلمبرداری 5 تا 6 ماه طول می کشد. "لبه پرتگاه" فقط 65 بازیگر اصلی داشت و از آن طرف زمان فیلمنامه نیز بالا بود و حدودا 240 دقیقه.

تهیه کننده "سن پطرزبورگ" افزود: بیضایی ابتدا به من سیناپس کار را داد و من آن را تایید کردم و قرارداد هم بستیم. در قرارداد صریحا ذکر کردم که هزینه تولید نباید بیشتر از 300 میلیون شود. بعد که فیلم کامل شد نشست روخوانی فیلمنامه را با حضور چهره های سرشناس بازیگری برگزار کردیم و تایم گرفتیم و فهیمدیم که فیلمنامه بیشتر از 3 ساعت زمان خواهد داشت.

کدام سینمایی در ایران است که فیلم 3 ساعته اکران کند؟
اعتباریان با بیان اینکه به بیضایی تذکر داد که زمان فیلمنامه را کم کند و او زیربار نرفت ادامه داد: ایشان حاضر نبود زمان فیلمنامه را کم کند و اعتقاد داشت فیلم را طوری میسازد که فیلم خسته کننده نشود. اما شما به من بگویید کدام سینمایی در ایران است که فیلم 3 ساعته اکران کند؟

تهیه کننده "سنگ کاغذ قیچی" افزود: از طرف دیگر فیلمنامه "لبه پرتگاه" نوعی سنگینی و پیچیدگی هم داشت که باعث می شد مخاطب اندکی گیج شود. از او خواستم این پیچیدگی ها را کم کند اما نپذرفت و اعتقاد داشت طوری میسازد که پیچیده نباشد اما در نهایت خودش به نتیجه رسید که این فیلمنامه را نسازد.

بیضایی میخواست با همان نگاه سی سال قبل نیروی انتظامی را به تصویر بکشد
اعتباریان درباره تصویر نادرستی که "لبه پرتگاه" از نیروهای انتظامی نشان میداد به میزان گفت: راستش را بخواهید ایشان نیروی انتظامی را طوری نشان میداد که چندان باواقعیت همراهی نداشت. هر چه ما گفتیم سری به مراکز انتظامی بزند و از نزدیک با تیپ تازه نیروهای انتظامی آشنا شود نپذیرفت. به هر حال این یک واقعیت است که قوای انتظامی ما در دهه اخیر به شدت پیشرفت کرده اند و در میان آنها نیروهای تربیت شده و باسواد فراوان یافت میشوند اما بیضایی میخواست با همان نگاه سی سال قبل نیروی انتظامی را به تصویر بکشد.

وی ادامه داد: حتی سه بازیگر پیر را برای ایفای نقش ماموران نیروی انتظامی تست کرد که شدیدا با او مخالفت کردم و گفت حتی مخاطب هم این تیپها را قبول نمیکند.

70 میلیون صرف پیش تولید کردم و همه اش دور ریخته شد
اعتباریان خاطرنشان ساخت: من در سال 87 حدودا 70 میلیون هزینه پیش تولید "لبه پرتگاه" کردم و بسیاری از بازیگران مطرح هم قرارداد بستم اما متاسفانه بیضایی خودش به این نتیجه رسید که کار را نسازد و این هزینه دور ریخته شد.

"مقصد" مشکل ساز می شد
اعتباریان با اشاره به اینکه همواره سعی داشت با کارگردانان توانای ایرانی کار کند به میزان گفت: من از کودکی آثار بیضایی را دنبال میکردم و وقتی هم که وارد سینما شدم دلم میخواست با او کار کنم. حتی ابتدای کار بنا بود همین فیلمنامه "مقصد" که تازگیها هم بحثش شده را بسازیم اما اداره نظارت ارشاد و شخص محمود اربابی آن را رد کردند.

وی درباره دلایل این رد فیلمنامه افزود: فیلمنامه "مقصد" را می شد با هزینه متوسط تولید کرد و سوژه اش هم چیز عجیب و غریبی نبود اما در برخی جاها خیلی لب خطی بود و مطمئنا مشکل ساز میشد. در نهایت هم که رد شد.

کارگردان نمیتواند انتظار داشته باشد که تهیه کننده نیروی زیردست او باشد
اعتباریان که از اوایل دهه هشتاد به عنوان تهیه کننده در سینمای ایران فعالیت داشته با بیان اینکه آدمهای پیشکسوت باید منطبق با اوضاع روز فیلم بسازند ادامه داد: طبیعی است که در روزگار فعلی و بخصوص در بخش خصوصی کارگردان نمیتواند انتظار داشته باشد که تهیه کننده نیروی زیردست او باشد. همه جای دنیا تهیه کنندگان حرف اول تولید را می زنند و آنها هستند که امور تولید را منطبق با برنامه ریزی پیش می برند. بسیاری از پروژه های نیمه کاره را همین تهیه کنندگان مجرب هستند که به پایان رسانده اند. امثال بیضایی اگر میخواهند باز هم در سینما کار کنند چاره ای ندارند جز اینکه به کسوت تهیه کنندگان احترام بگذارند. البته که منظورم تهیه کنندگان متخصص است نه آنهایی که به واسطه سرمایه های غیرهنری یا امکانات ارگانی عنوان تهیه کننده بر خود گذاشته اند.